ΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΠΡΙΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ, ΔΕ ΘΑ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ

(ΠΑΡΟΙΜΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΜΟΝΑΧΩΝ)

Τρίτη 19 Μαρτίου 2024

Στοιχεία για την ύπαρξη των αγίων Χρύσανθου και Δαρείας (19 Μαρτίου)

 

 

Η βιογραφία του αγαπημένου μας αυτού ζεύγους αγίων μαρτύρων εδώ, όπου και άλλα ζεύγη αγίων, καθώς και περί του γάμου στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εικ. από εδώ.

ΟΟΔΕ (Απόσπασμα από τη μελέτη Αρχαίοι διωγμοί και Μάρτυρες – Ιστορικά στοιχεία για τους αρχαίους διωγμούς κατά των χριστιανών και τους μάρτυρες της Εκκλησίας)

Για το ζεύγος αυτό των δύο αγίων ας αρχίσουμε με μια ανταπόκριση από την εφημερίδα Το Βήμα στις 21/4/2011: «Βρέθηκαν τα οστά των αγίων Χρύσανθου και Δαρείας – Σύμφωνα με μελέτες στην Ιταλία». Από την ιστοσελίδα της εφημερίδας εδώ:

«Σοβαρές ενδείξεις ότι δύο σκελετοί που βρέθηκαν στη βόρειο Ιταλία ανήκουν σε ένα ζευγάρι πρωτοχριστιανικών αγίων ισχυρίζονται ότι έχουν ιταλοί επιστήμονες. Η ανάλυση των σκελετών που είχαν παραμείνει σφραγισμένοι επί αιώνες στην κρύπτη ενός καθεδρικού ναού της περιοχής Ρέτζιο Εμίλια μέχρι πρόσφατα, φαίνεται να υποστηρίζει τον μύθο [ΟΟΔΕ: δεν είναι και τόσο «μύθος» τελικά, σωστά;] του Χρύσανθου και της Δαρείας, οι οποίοι πιστεύεται ότι θάφτηκαν ζωντανοί κατά τη διάρκεια διωγμών στη Ρώμη γύρω στον 3ο αιώνα μ.Χ.

Αν και δεν υπάρχει τρόπος να αναγνωριστούν οι σκελετοί με απόλυτη βεβαιότητα, “όλα τα στοιχεία που διαθέτουμε συγκλίνουν στην άποψη ότι τα οστά που βρέθηκαν ανήκουν πράγματι στον Χρύσανθο και τη Δαρεία”, λέει ο επικεφαλής της έρευνας και παλαιοπαθολόγος στο πανεπιστήμιο της Γένοβας Έτσιο Φουλκέρι.

Μετά την εξέταση των ευρημάτων που είδαν το φως τυχαία το 2008, κατά τη διάρκεια εργασιών αναστύλωσης ενός ναού, αποκαλύφθηκε ότι τα οστά του ενός από τους δύο σκελετούς ανήκαν σε μια μικρόσωμη γυναίκα με στενή λεκάνη και αιχμηρό πηγούνι, που όταν πέθανε ήταν περίπου 25 ετών. Όσο για τον δεύτερο σκελετό εκείνος φαίνεται ανήκει σε ένα νεαρό άντρα ηλικίας 17 - 18 ετών.

Τα οστά δείχνουν ότι έζησαν μια ζωή χωρίς έντονη σωματική εργασία και ότι πιθανότατα ανήκαν στην ανώτερη κοινωνική τάξη, καθώς έπασχαν και οι δύο από δηλητηρίαση από μόλυβδο, χαρακτηριστική και αποκλειστική ασθένεια των πατρικίων λόγω των συστήματος ύδρευσης, στο οποίο μόνο εκείνοι είχαν πρόσβαση.

Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, ο Χρύσανθος ήταν γιος του ρωμαίου συγκλητικού Πολέμονα, ο οποίος ως έφηβος προσηλυτίσθηκε στον Χριστιανισμό. Ο πατέρας του εξαγριώθηκε από το γεγονός και για να τον συνετίσει κανόνισε να παντρευτεί την Δαρεία, η οποία ήταν Εστιάδα, δηλαδή παρθένα ιέρεια της θεάς Εστίας.

Όμως το σχέδιο του Πολέμονα είχε τα αντίθετα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα, καθώς και η Δαρεία ασπάστηκε τον Χριστιανισμό και το νεαρό ζευγάρι έδωσε όρκους αγάπης, αλλά και παρθενίας. Όταν έγινε γνωστό όχι μόνον αυτό, αλλά και το γεγονός ότι οι δυο τους είχαν προσηλυτίσει πολλούς Ρωμαίους στον Χριστιανισμό, καταδικάστηκαν σε θάνατο, βασανίστηκαν και τελικά θάφτηκαν ζωντανοί.

Πολύ αργότερα τα οστά τους μεταφέρθηκαν από τη Ρώμη αρκετές φορές. Παρόλο που υπάρχουν περισσότερο ενδείξεις παρά αποδείξεις, η ραδιοχρονολόγηση των οστών έδειξε ότι η ημερομηνία του θανάτου τους συμπίπτει με εκείνη που θέλει η χριστιανική παράδοση να μαρτύρησαν».

Επισημάναμε την πληροφορία ότι η αγία Δαρεία ήταν Εστιάδα, δηλαδή ιέρεια της Εστίας (στο λατινικό πάνθεο Vesta), επειδή είναι φανερό ότι έχει άμεση σχέση με τον τρόπο θανάτωσης των δύο αγίων, το ότι θάφτηκαν ζωντανοί. Αυτό εξάλλου αναλύεται διεξοδικά στο δημοσίευμα της ιστοσελίδας του National Geographic «Legendary Saints Were Real, Buried Alive, Study Hints», όπου παρουσιάζονται λεπτομερώς και τα επιστημονικά συμπεράσματα από τη μελέτη των ευρεθέντων λειψάνων. Δημοσιεύεται εδώ.

Για την ιδιότητα της αγίας Δαρείας ως Εστιάδας διαβάζουμε και εδώ.

Αντιγράφουμε από γραπτό αφιέρωμα στους αγίους: «Κανονικά οι Εστιάδες έπρεπε να μείνουν παρθένες για 30 χρόνια. Αν ο Πολέμων ήταν επιφανής ειδωλολάτρης, κάπως θα κατόρθωσε να παρακάμψει το ζήτημα. Αλλά ο τρόπος θανάτωσης των αγίων – θάφτηκαν ζωντανοί – ήταν ακριβώς η τιμωρία που επιβαλλόταν στις Εστιάδες αν παρέβαιναν τον όρκο παρθενίας τους».

Για τον φρικτό αυτό τρόπο θανάτωσης διαβάζουμε εδώ:

«Η αγνότητα των Εστιάδων θεωρείτο συνυφασμένη με την υγεία του ρωμαϊκού κράτους. Όταν έμπαιναν στο σχήμα τα κορίτσια άφηναν πίσω την εξουσία του πατέρα και γίνονταν κόρες του κράτους. Κατ’ επέκταση οποιαδήποτε σαρκική σχέση με έναν πολίτη θεωρείτο αιμομιξία και πράξη προδοσίας. Η τιμωρία για την παραβίαση του όρκου ήταν να θαφτούν ζωντανές στο Campus Sceleratus, μια υπόγεια κάμαρα, με φαγητό και νερό λίγων ημερών.

Η αρχαία παράδοση απαιτούσε μια ανυπάκουη Εστιάδα να θάβεται μέσα στην πόλη, καθώς ήταν ο μοναδικός τρόπος να μην χυθεί το αίμα της, πράγμα που απαγορευόταν αυστηρά. Δυστυχώς, η πράξη αυτή παραβίαζε το ρωμαϊκό νόμο, που όριζε κανένα πρόσωπο να μη θάβεται μέσα στην πόλη. Για να λυθεί το ζήτημα αυτό, οι Ρωμαίοι έθαβαν την ιέρεια με μια ποσότητα τροφίμων και νερού, όχι για να επεκτείνουν την τιμωρία της, αλλά ώστε να μην πεθάνει πρακτικά μες στην πόλη, αλλά να κατέβει σε ένα “κατοικήσιμο δωμάτιο”. Επιπλέον, θα πέθαινε με τη θέλησή της».

Στη συνέχεια το άρθρο αναφέρει τις καταγεγραμμένες περιπτώσεις Εστιάδων που θανατώθηκαν με αυτόν τον τρόπο (λίγες μέσα σε πολλά χρόνια), στις οποίες δεν περιλαμβάνεται η αγία Δαρεία. Όμως ο τρόπος θανάτωσης των δύο μαρτύρων εμφανώς παραπέμπει σε αυτή την ποινή. Αν και, όπως αναφέρεται παραπάνω, οι δύο άγιοι είχα πάρει όρκο παρθενίας (από επιθυμία χριστιανικής αφιέρωσης προφανώς – πρακτική που αργότερα κατέληξε στην ανάπτυξη του μοναχισμού), αυτό προφανώς δεν αναγνωρίστηκε ως ελαφρυντικό (ίσως και να μην έγινε πιστευτό – αν φυσικά οι δύο άγιοι το ανακοίνωσαν καν), αφού ήταν παντρεμένοι. Εφόσον λοιπόν αποσύρθηκε η εύνοια του συγκλητικού, θανατώθηκαν.

Θα ήθελα να προσθέσω ότι ο λόγος, που ο Πολέμων επέλεξε μια Εστιάδα για σύζυγο του γιου του, πιθανόν να ήταν προσωπικός, π.χ. μια συμπάθεια μεταξύ των δύο νέων. Ίσως ήταν κάτι πιο κακόβουλο, όπως η πεποίθηση του συγκλητικού ότι η αγία θα ήταν υποχείριό του, είτε λόγω της νοοτροπίας της υπακοής, που προφανώς εκαλλιεργείτο στις Εστιάδες, είτε λόγω του θανάσιμου κινδύνου που θα διέτρεχε αν εκείνος απέσυρε από πάνω της την προστασία του. Πιθανόν τέλος να την επέλεξε θεωρώντας ότι ο γιος του θα ενέκρινε ευκολότερα το γάμο του με μια νέα κατά τεκμήριο υπάκουη και σεμνή και αποδεδειγμένης αγνότητας. Πάντως, όπως επισημαίνεται στο κείμενο του National Geographic, πριν θανατωθεί η αγία καταδικάστηκε σε εγκλεισμό σε πορνείο, ποινή που θα ήταν ιδιαίτερα οδυνηρή για εκείνη, που είχε γαλουχηθεί με το ιδεώδες της παρθενίας ακόμη και ως εθνική, πριν γίνει Χριστιανή· εκεί όμως δεν κατόρθωσαν να τη διαφθείρουν.

Το ζεύγος των δύο αγίων μαρτύρησε επί αυτοκράτορα Νουμεριανού και τα ίχνη του εντοπίζονται από την αρχαιότητα. Στο βιβλίο του π. Κωνσταντίνου Καλλινίκου Ο χριστιανικός ναός και τα τελούμενα εν αυτώ, ό.π., σελ. 25, διαβάζουμε: «Ούτω λ.χ. επί Νουμεριανού (…) πλήθος ανδρών, γυναικών και παιδίων, ζητησάντων εν τη κατακόμβη των αγίων Χρυσάνθου και Δαρείας καταφύγιον προς συμπροσευχήν, εύρον αυτόθι τας δάφνας του μυστικού μαρτυρίου, εκπνεύσαντες οι γενναίοι παρά τους κεκοιμημένους συμμάρτυράς των με τα άγια Δισκοπότηρα ανά χείρας, καθώς μετά πάροδον πολλών ετών ευρέθησαν. Διότι (…) οι εθνικοί αντελήφθησαν τους εν τη κατακόμβη Χρυσάνθου και Δαρείας εισελθόντας Χριστιανούς και τειχίσαντες αυθωρεί την είσοδον, ενέκλεισαν αυτούς ως εις τάφον ζωντανούς, ίνα μηδείς πλέον εξ αυτών εξέλθη εκείθεν», με παραπομπή S. Gregor. Turon. De Gloria Martyr. 1, 38. Migne P.L. 71, 739.

Οἱ Ἅγιοι Κλαύδιος, Ἱλαρία, Ἰάσονας καὶ Μαῦρος οἱ Μάρτυρες καὶ οἱ σὺν αὐτοῖς Μαρτυρήσαντες

ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ

Ἡ Ἁγία Ἱλαρία ἦταν ἡ σύζυγος τοῦ Ἁγίου Κλαυδίου καὶ οἱ Ἅγιοι Ἰάσονας καὶ Μαῦρος, ἦταν τὰ τέκνα τους.

Οἱ Ἅγιοι αὐτοὶ Μάρτυρες ἦταν εἰδωλολάτρες καὶ πίστεψαν στὸν Χριστό, ὅταν ἔβλεπαν τὸ μαρτύριο τῶν Ἁγίων Χρυσάνθου καὶ Δαρείας. 

Ὁ Ἅγιος Κλαύδιος ἐρρίφθη στὴ θάλασσα, ἀφοῦ τὸν ἔδεσαν μὲ πέτρα καὶ ἔτσι τελείωσε τὸν δρόμο τοῦ μαρτυρίου. Οἱ υἱοὶ αὐτοῦ καὶ οἱ στρατιῶτες ἀποκεφαλίσθηκαν, τότε παρέλαβε τὰ ἱερὰ λείψανα αὐτῶν ἡ Ἰλαρία καὶ τὰ ἐνταφίασε μὲ εὐλάβεια. 

Ὅταν, κάποια μέρα, μετέβαινε στοὺς τάφους τῶν Ἁγίων Μαρτύρων, συνελήφθη ἀπὸ τοὺς στρατιῶτες, ποὺ εἶχαν σκοπὸ νὰ τὴν θανατώσουν. Τότε ζήτησε ἡ μακαρία Ἰλαρία νὰ ἐπιτρέψουν σὲ αὐτὴν νὰ προσευχηθεῖ γιὰ λίγο. Ἔτσι κι ἔγινε καὶ ἡ Ἁγία τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς παρέδωσε τὸ πνεῦμα. Κατὰ ἄλλη παράδοση, τελειώθηκε διὰ ξίφους.
Οἱ ὑπηρέτριές της περισυνέλεξαν τὸ ἱερὸ λείψανο καὶ τὸ ἐνταφίασαν στοὺς τάφους τῶν τέκνων της.

Δευτέρα 18 Μαρτίου 2024

Καλή Μεγάλη Σαρακοστή - Καλή Ανάσταση!...

 

Εικ. από εδώ

Καλή Μεγάλη Σαρακοστή, αδέλφια - Καλή Ανάσταση & καλή Ανάσταση του Γένους...

Μεγάλη Σαρακοστή, αρχαία ελληνική γραμματεία και Ελληνική Παιδεία

Μεγάλη Σαρακοστή: να μην ξεχάσω…

Νηστεία και αλληλεγγύη, διάκριση και Ευχαριστία κατά τόπους

Ένα μυστήριο που μας κυνηγάει από παιδιά (για τη σημασία της νηστείας, και όχι μόνο!)   

Η νηστεία προ των ευθυνών στην μελέτη του Θείου Δράματος

"Μη αποστρέψεις το πρόσωπόν Σου, ότι θλίβομαι"... 

Αφιέρωμα με πολλές αναρτήσεις

Ενότητα περί νηστεία στο ιστολόγιό μας

Κυριακή 17 Μαρτίου 2024

Η ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ – Από την Απω Ανατολή στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία (βιβλίο)

Ορθόδοξη Κελτική & Αγγλοσαξωνική Εκκλησία

Η αληθινή ιστορία της Μαρίας-Kinuko Fukami, που γεννήθηκε στην Ιαπωνία και έζησε πολλές και συγκλονιστικές μεταστροφές. Ένα ταξίδι αναζήτησης από τις ανατολικές θρησκείες στον Προτεσταντισμό, στον Παπισμό και, τέλος, στην Ορθόδοξη Εκκλησία.
 

Ελλάδα και Ιαπωνία, δυο χώρες που τις χωρίζουν χιλιάδες χιλιόμετρα! Τις ενώνει
όμως ένας βαθύς σεβασμός στην παράδοση και στη φιλοξενία. Πόσο συχνό είναι
μια Γιαπωνέζα, χωρίς ποτέ να το έχει επιθυμήσει ή σχεδιάσει, να καταλήγει στην
Ελλάδα μέσα από δρόμους περίεργους και συμπτώσεις αξιοθαύμαστες;
Στο νέο βιβλίο της Μαρίας-Kinuko Fukami «Η συμφιλίωση» που κυκλοφορεί από
τις εκδόσεις «Έαρ», η συγγραφέας περιγράφει το συγκλονιστικό ταξίδι αναζήτησης
από την πατρογονική της θρησκεία με τελική κατάληξη την Ορθόδοξη εκκλησία.
Ας την ακούσουμε σε ένα απόσπασμα:
«Ἀπρόσμενα, ἡ ὀσμὴ τοῦ θυμιάματος μὲ ἔφερε πίσω στὸ μακρινό μου παρελθόν...
Ἤμουν μὲ τὴ γιαγιά μου στὸ δωμάτιο tatami στὴν Ἰαπωνία. Ἡ γιαγιὰ ἄναβε τὸ κερὶ
καὶ τὸ θυμίαμα μπροστὰ στὸν μεγάλο βουδιστικὸ οἰκογενειακὸ βωμό, κάθε πρωὶ καὶ
κάθε βράδυ.
Ἡ εὐωδιὰ καὶ ὁ ἦχος ἀπὸ τὸ καμπανάκι (rin) ἠρεμοῦσε τὴν παιδική μου ψυχὴ ἀλλὰ
μοῦ ἔφερνε καὶ μιὰ μικρὴ λύπη, γιατὶ ἔνιωθα mujō (προσωρινή, περαστικὴ στὴ ζωή).
Ἡσυχία, σιωπή, νέκρωση, νηστεία, προσδοκία τῆς ψυχῆς γιὰ μιὰ ἄλλη ζωή, αἰώνια
«Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ» χωρὶς Ἀνάσταση... χωρὶς Παρουσία, χωρὶς Χριστό...»
 
Ένα συναρπαστικό autofiction για τους αναγνώστες που αγαπούν τους δυο λαούς
και αναζητούν τους κοινούς τόπους Ελλήνων-Ιαπώνων που, όπως μας αποκαλύπτει
η ίδια η συγγραφέας, έχουν ευρύ πεδίο σύνδεσης!
 


Σχετικά με την συγγραφέα 
 

Fukami Μαρία-Kinuko
 
Η Μαρία-Kinuko Fukami γεννήθηκε το 1978 στην Καγκοσίμα της Ιαπωνίας, στο νοτιότερο τμήμα του Κιούσου. Το 1997 εισήχθη στο International Christian University στο Τόκιο της Ιαπωνίας (BA, East Asian Studies, History of Political Thought). Την ίδια χρονιά κέρδισε βραβείο σε διαγωνισμό έκθεσης για την εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας και στάλθηκε στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου ως πρέσβειρα καλής θέλησης των φοιτητών. Διετέλεσε μέλος του Φοιτητικού Φόρουμ Ιαπωνίας – Κορέας (JKSF), το οποίο στοχεύει στην προώθηση της συμφιλίωσης μεταξύ των δυο χωρών σε φοιτητικό επίπεδο. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της σπούδασε και στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου (Σκοτία), στο Trinity College (Φιλιππίνες) και στο Πανεπιστήμιο Yonsei (Νότια Κορέα).

Αφότου έγινε προτεστάντισσα, συμμετείχε σε ιεραποστολικό έργο με ευαγγελικούς ιεραποστόλους στις κατεξοχήν βουδιστικές περιοχές του Τόκιο. Φοίτησε στο Θεολογικό Σεμινάριο του Τόκιο. Το 2005-2006 συνεργάστηκε με χριστιανούς νέους από περισσότερες από 30 χώρες στη Λοζάνη της Ελβετίας και στο Λούτον του Ηνωμένου Βασιλείου. Στάλθηκε στην Αθήνα και το Κάιρο για να εξυπηρετήσει πρόσφυγες και άστεγους. Υπηρέτησε ως διερμηνέας αγγλικών – φαρσί μεταξύ Ιρανών, Αφγανών και Κούρδων προσφύγων στην Ελλάδα. Σπούδασε στο Τμήμα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Συμμετέχει βοηθητικά στο Historic Faith Commentary Series, που επιμελήθηκε ο πατρολόγος Δρ David Bercot. Μεταφράζει επίσης βιβλία και άρθρα.

Για παραγγελία του βιβλίου κλικ εδώ
 
Και: 
 
 

Παρασκευή 15 Μαρτίου 2024

Αντιρατσιστικός νόμος για την βεβήλωση του Σταυρού «προβλέπεται», κ. Πρωθυπουργέ;



Εστία / ΟΟΔΕ

Αντιρατσιστικός νόμος για την βεβήλωση τού Σταυρού «προβλέπεται», κ. Πρωθυπουργέ;

Ή εξαντλείτε την ευαισθησία σας μόνον για τα δικαιώματα τών ΛΟΑΤΚΙ; – Εάν κάποιοι έκαιγαν το Κοράνι, θα μένατε απαθής;

– Βαρεία προσβολή στις θρησκευτικές ελευθερίες εκατομμυρίων Χριστιανών

«ΚΑΡΑΜΕΛΑ» στα χείλη τών εκπροσώπων τών κομμάτων έχει καταστεί η λέξις «φασισμός», την οποία χρησιμοποιούν για να χαρακτηρίσουν ό,τι δεν τους αρέσει. Φασισμός, όμως, είναι η επιβολή τών θελήσεων μιας μεινότητας έναντι τής βουλήσεως τής συντριπτικής πλειονότητος τών πολιτών.

Εν προκειμένω, έχουμε ένα ντοκυμανταίρ υπό τον τίτλο «Αδέσποτα κορμιά», το οποίο υπερπροβάλλεται κατά τρόπον προκλητικό προς την πίστη τών Ελλήνων. Το ντοκυμανταίρ αυτό συνοδεύεται από μίαν άκρως αντιαισθητική αφίσα, που παριστά εσταυρωμένη ημίγυμνη εγκυμονούσα γυναίκα, κάτι που προσβάλλει έτι περισσότερο την θρησκεία και τα πιστεύω τού ελληνικού λαού.

Ο Πρωθυπουργός, ο οποίος υπήρξε λαλίστατος ως προς τα δικαιώματα τών ΛΟΑΤΚΙ και έσπευσε να προδικάσει καταδίκες επί τη βάσει «αντιρατσιστικού» νόμου, παρέμεινε σιωπηλός. Η βεβήλωσις τού Σταυρού από την αφίσα ενός αμφιβόλου ποιότητος ντοκυμανταίρ ούτε τον ενόχλησε ούτε κινητοποίησε τα αντανακλαστικά του. Αυτά, φαίνεται, εξαντλούνται στην υποστήριξη τών ΛΟΑΤΚΙ και ενδεχομένως και άλλων μειονοτήτων. Θα αδιαφορούσε κατά τον ίδιο τρόπο, αν κάποιοι προσέβαλλαν ή έκαιγαν το Κοράνι; Θα παρέμενε απαθής; 

Όταν, όμως, πρόκειται για προσβολή τής ορθοδόξου πίστεως, ο κ. Πρωθυπουργός τηρεί σιγήν. Και ας πρόκειται για κλασσικό ζήτημα προσβολής και παραβιάσεως τής θρησκευτικής ελευθερίας. Ο ίδιος έφερε στην Βουλή νομοθέτημα που αφορά σε μία μειονότητα πολιτών και ήσκησε ασφυκτικές πιέσεις στους βουλευτές του για να το ψηφίσουν. Επί ενός ζητήματος, που αφορά στα θεμελιώδη δικαιώματα τής συντριπτικής πλειονότητος τών Ελλήνων πολιτών, απαξιοί να τοποθετηθεί. Αδιαφορεί. Και δεν είναι μόνον ότι αδιαφορεί για τα πιστεύω τών Ελλήνων. Η πολιτεία τους αρνείται και το δικαίωμα να διαμαρτυρηθούν. Να χαρούμε την δημοκρατία σας! Από τις 2 το μεσημέρι μέχρι τις 12 το βράδυ χθες απαγορεύονταν οι υπαίθριες δημόσιες συναθροίσεις στο ιστορικό κέντρο τής Θεσσαλονίκης.

Η απαγόρευσις εξεδόθη διότι για τις 7 το απόγευμα είχε οργανωθεί συγκέντρωσις διαμαρτυρίας έξω από τον κινηματογράφο «Ολύμπιον», όπου επρόκειτο να προβληθεί η ταινία, στο πλαίσιο τού Φεστιβάλ Ντοκυμανταίρ Θεσσαλονίκης.

Κατά την επίσημη εκδοχή, την απαγόρευση απεφάσισε ο διευθυντής Αστυνομίας Θεσσαλονίκης. Σύνηθες να επιρρίπτωνται οι ευθύνες σε υπηρεσιακούς παράγοντες… Αναφέρεται, δε, ότι η συγκεκριμένη απαγόρευσις επιβάλλεται, καθώς, «ενόψει τής πραγματοποίησης εξαγγελθεισών συναθροίσεων, επαπειλείται σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια λόγω πιθανής διάπραξης σοβαρών εγκλημάτων, ιδίως κατά τής ζωής, τής σωματικής ακεραιότητας και τής ιδιοκτησίας, και απειλείται σοβαρά η διατάραξη τής κοινωνικοοικονομικής ζωής, τής κυκλοφορίας οχημάτων και πεζών, καθώς και τής λειτουργίας τών υποδομών και κοινωφελών εγκαταστάσεων στην οριοθετημένη και κεντρικότερη περιοχή τής πόλης».

Έχουν γίνει ανεκτές συγκεντρώσεις και συγκεντρώσεις στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη. Ταραξίες έχουν αφεθεί να κάψουν και να καταστρέψουν υποδομές και περιουσίες, να διαταράσσουν το σύμπαν, να απειλούν ζωές, και ουδείς έλαβε μέριμνα να προλάβει αυτές τις καταστάσεις. Και ας ήταν απολύτως προβλέψιμη η εξέλιξις σε οχλοκρατικές εκδηλώσεις. Για τους κατά τεκμήριον φιλησύχους χριστιανούς πολίτες μόνον, απεφασίσθη απαγόρευσις. Τέτοιες ενέργειες κάνουν τους Έλληνες να αισθάνονται ξένοι στην χώρα τους. Σαν να τελούν υπό την κατοχή μειονοτήτων και ασυνειδήτων προσώπων.

Αλλά υπάρχει και η άλλη πλευρά τού ζητήματος. Κρίνοντας από την αντιαισθητική αφίσα αυτού τού ντοκυμανταίρ αντιλαμβανόμεθα ότι η δημιουργός του, κάποια κ. Ελίνα Ψίκου, επέλεξε την οδό τής προκλήσεως τών Ελλήνων προκειμένου να αποκτήσει κάποια «καλλιτεχνική» υπόσταση. Προφανώς δεν έχει να παρουσιάσει τίποτε άλλο. Όπως ακριβώς και η κ. Γεωργία Λάλε παρεποίησε την ελληνική σημαία, βάφοντάς την ροζ. Ούτε αυτή έχει να παρουσιάσει κάποια αξιόλογη καλλιτεχνική δημιουργία και κατέφυγε στην προσβολή και στην πρόκληση. 

Και όπως ο δήμαρχος Αθηναίων «αγκάλιασε» το τερατούργημα τής κ. Λάλε, ο Πρωθυπουργός –όπως και τα κόμματα τής Αριστεράς– αδιαφόρησε για την προσβολή που συνιστά το «έργο» τής κ. Ψίκου. Και από τους μεν πολιτικούς τής Αριστεράς δεν περιμέναμε κάτι καλύτερο. Συστηματικώς προσβάλλουν το θρησκευτικό και το πατριωτικό συναίσθημα τών Ελλήνων. Ο Πρωθυπουργός, όμως, περιμένει την ψήφο τους. Μόλις προχθές διετύπωνε κορώνες, κατηγορώντας τα κόμματα τής Δεξιάς ως «απατεώνες» και «ψευδοπατριώτες». Διερωτώμεθα, εν τέλει ποιος και γιατί θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί «ψευδοπατριώτης».

Συμπλήρωμα

Απόκριες: η σάτιρα του Χριστού & των ιερέων επιτρέπεται, του Κασσελάκη όχι...

Διωγμός στα ΟΣΙΑ και στα ΙΕΡΑ μας!
ΝΙΚΗ: Να αποσυρθεί η βλάσφημη αφίσα!

Μεσογαίας: ''Πνίγονται μέσα στον ρατσισμό του αντιεκκλησιαστικού τους πάθους''

Η επιστημονικοφανής αθεΐα στο ελληνικό You Tube

 

Κανείς δεν αμφισβητεί το δικαίωμα ενός δημιουργού να προωθεί τις απόψεις του, όποιες και αν είναι αυτές. Όταν όμως, υπό τον παραπλανητικό μανδύα της έγκυρης αντικειμενικής πληροφόρησης, προβάλλεται κεκαλυμμένα μια ιδεολογία, τότε είναι θεμιτό να προβληθεί αντίλογος[1]. Αυτός είναι ο λόγος που γράψαμε το παρακάτω κείμενο. Στόχος μας είναι ένα κανάλι στο youtube, που ονομάζεται “The sceptic theory”. Θέμα του: οι λογικές πλάνες που συχνά διαπράττουμε, και η σχέση τους με ανορθολογικούς τρόπους σκέψης και δράσης. Δεν είναι όμως αυτό μόνο. Ο εν λόγω youtuber επιχειρεί να δικαιολογήσει την ιδεολογία των New Atheists, την οποία δείχνει να θεωρεί ταυτόσημη με την επιστήμη και τον ορθολογισμό. 

Παρακάτω θα δούμε ένα από τα τελευταία του video[2] [το παραπάνω], για το ζήτημα της ύπαρξης του Θεού, και θα ρίξουμε μια ματιά στα επιχειρήματα που μεταχειρίζεται. Σε αυτό το σημείο, ίσως κάποιοι θρησκευόμενοι αναρωτηθούν για την αξία των όποιων επιχειρημάτων, καταλήγοντας πως αυτή αποτελεί επηρμένη ματαιοπονία, διότι ο Θεός μιλάει «μόνο στην ταπεινή καρδιά» και η Ορθοδοξία έχει «άλλους τρόπους γνώσης»[3], ή εναλλακτικά, ίσως επικαλεστούν τη γνωστή φράση του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητή για τη διαφορά των εννοιών «υπάρχει» και «είναι». Λοιπόν, αυτοί ας αποχωρήσουν τώρα, αν το επιθυμούν. Προειδοποιούνται εγκαίρως, ώστε να μην διαμαρτύρονται αργότερα ότι σπατάλησαν άδικα τον χρόνο τους. Το παρόν κείμενο συζητάει με λογικά επιχειρήματα και μεταχειρίζεται λογικά επιχειρήματα. Τούτου λεχθέντος, μπορούμε να προχωρήσουμε. 

Αρχικά, η πρώτη αδυναμία του video στο οποίο αναφερόμαστε, είναι ότι παρά τις προειδοποιήσεις του για λογικές πλάνες, υποπίπτει το ίδιο σε λογικές πλάνες. Όταν, για παράδειγμα, εξετάζει το περίφημο κοσμολογικό επιχείρημα, μεταξύ άλλων, μας λέει πως αυτό είναι ανίκανο να θεμελιώσει την αγαθότητα του Θεού. Αυτός ο ισχυρισμός είναι προβληματικός. Γιατί; Μα επειδή το κοσμολογικό επιχείρημα αποσκοπεί στο να συναγάγει την ύπαρξη του Θεού, ως πρώτης αιτίας, όχι το να μας πει αν ο Θεός είναι αγαθός ή όχι, ούτε φυσικά να στηρίξει μια συγκεκριμένη θρησκεία. Το να του χρεώνουμε ότι δεν προχωρεί πέραν της ύπαρξης Θεού, είναι σαν να βλέπουμε έναν αρσιβαρίστα που προσπαθεί να σηκώσει βάρη στους επίσημους αγώνες, και να λέμε πως δεν είναι άξιος αθλητής, επειδή δεν μπορεί να παίξει… καλό σκάκι! Το σκάκι δεν έχει καμία σχέση με το άθλημα με το οποίο καταπιάνεται, δηλαδή την ικανότητά του στην άρση βαρών. Η κριτική πρέπει να αποκλειστικά στο αν είναι ικανός αρσιβαρίστας ή όχι, αφού αποκλειστικά σ’ αυτό διαγωνίζεται. 

Παρομοίως, το κοσμολογικό επιχείρημα αποσκοπεί μονάχα στην απόδειξη της ύπαρξης του Θεού, ως πρώτης αιτίας, και επομένως, με αυτό το κριτήριο και μόνον πρέπει να κρίνεται. Το να του χρεώνουμε που δεν κατόρθωσε να πετύχει έναν στόχο τον οποίο ουδέποτε έθεσε, είναι δείγμα ότι έχουμε υποπέσει στην περίφημη λογική πλάνη του «σκιάχτρου» (λέγεται και λογική πλάνη του αχυρανθρώπου)[4]

Προχωρώντας έπειτα στο video, φτάνουμε στο σημείο όπου γίνεται λόγος για την πιθανότητα το σύμπαν να είναι χρονικά αέναο, οπότε και πρέπει ν’ αναφερθεί το εξής δεδομένο: επιστημονικά, γνωρίζουμε πλέον ότι το σύμπαν έχει χρονική αρχή. Άρα είτε δεν υφίσταται το αέναο, τουλάχιστον με την κυριολεκτική έννοια του όρου, ή αν υφίσταται, πρέπει κανείς να δώσει ένα πειστικό αντεπιχείρημα σε όσους επικαλούνται την κοσμολογία. Το video παραθέτει την προοπτική το σύμπαν να είναι αέναο, χωρίς καμία επεξήγηση του αν ή γιατί είναι πειστικότερη του να μην είναι. Βέβαια, θ’ αντιτείνει κανείς, εδώ δεν έχουμε κάποιο ιδιαίτερα σημαντικό λάθος, το πολύ-πολύ να μιλήσει κανείς για μια μικρή μονομέρεια. Δυστυχώς, όμως, αυτή τη μικρή μονομέρεια τη συνοδεύει μια ακόμη μεγαλύτερη. 

Συγκεκριμένα, το περίφημο «κοσμολογικό επιχείρημα», υπέρ της ύπαρξης του Θεού, δεν λέει πως «οτιδήποτε υπάρχει, πρέπει να έχει αιτία», όπως εσφαλμένα ισχυρίζεται ο youtuber, ο οποίος μάλλον πιστεύει πως αργότερα συγκροτήθηκε η εκδοχή Kalam, τάχα για να το «διορθώσει». Αντίθετα, φιλόσοφοι σαν τον Καρτέσιο και τον Ακινάτη (δύο από τους σημαντικότερους υποστηρικτές του), στηρίχθηκαν στις έννοιες της ατέλειας και της φθαρτότητας. Αμφότεροι επιχειρούν συστηματικά να δείξουν πως η ιδέα του πρώτου κινούντος είναι λογικά αναγκαία, και κανείς από τους δύο δεν έκανε αυτή την τρομακτικά αφελή αυτοαναιρετική δήλωση που τους αποδίδεται στο video. Ας δούμε τι λέει ο γέρο-Καρτέσιος, στον τρίτο από τους περίφημους Στοχασμούς του, που θεωρούνται το «ιδρυτικό» κείμενο της νεωτερικής φιλοσοφίας:

«[…] είναι ολοφάνερο ότι στο αίτιο πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον τόση πραγματικότητα όση στο αποτέλεσμα, και άρα οφείλω να ομολογήσω ότι, αφού είμαι σκεπτόμενο πράγμα και έχω μέσα μου μια ορισμένη ιδέα του Θεού, όποιο αίτιο και να μου αποδοθεί τελικά, πρέπει να είναι επίσης σκεπτόμενο πράγμα και να κατέχει την ιδέα όλων των τελειοτήτων τις οποίες προσδίδω στον Θεό. Μπορούμε δε να ρωτήσουμε ξανά για εκείνο το αίτιο αν υπάρχει από τον εαυτό του ή από κάτι άλλο. Διότι, αν υπάρχει από τον εαυτό του, καταφαίνεται από τα λεχθέντα ότι είναι ο ίδιος ο Θεός επειδή, έχοντας την ισχύ να υπάρχει καθ’ εαυτό, θα έχει αναμφίβολα και την ισχύ να κατέχει εν ενεργεία όλες τις τελειότητες για τις οποίες έχει μέσα του ιδέες, τουτέστιν όλες όσες συλλαμβάνω στον Θεό».

Βλέπει κανείς εδώ την προφανή αυτοαναιρετική αντίφαση που ο youtuber μας επισημαίνει; Μήπως υπάρχει το παραμικρό ίχνος ότι ο (ορθολογιστής και πιστός Χριστιανός) Καρτέσιος αυτοαναιρείται εδώ, σαν ένας κοινός θρησκόληπτος; Αλλά εκτός του Καρτεσίου, ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους που διατύπωσαν μια παραλλαγή από το κοσμολογικό επιχείρημα, ήταν ο Θωμάς Ακινάτης, αφοσιωμένος δομινικανός μοναχός και άγιος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας[5]. Ούτε ο Ακινάτης είπε, ασφαλώς, την απλοϊκή δήλωση που αναφέρει το video. Κοινώς, ο youtuber υποπίπτει  στη λογική πλάνη του «σκιάχτρου»: παρουσιάζει μια (σκόπιμα;) γελοιογραφικά παραμορφωμένη εκδοχή ενός επιχειρήματος, ώστε να μπορέσει να ξεμπερδέψει μαζί του γρήγορα, εύκολα και άκοπα. 

Οτιδήποτε και αν πιστεύει όμως κανείς για το κοσμολογικό επιχείρημα, αυτό δεν αποδομείται έτσι απλά, και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ακόμη και ο Kant, κατά κοινή συμφωνία ένας από τους κορυφαίους φιλοσόφους όλων των εποχών, ασχολήθηκε διεξοδικά μαζί του. Μήπως νομίζει κανείς πως έπρεπε να περάσει τόσος καιρός (διότι ο Kant έζησε αιώνες αργότερα από τους Καρτέσιο και Ακινάτη), για να πει κανείς «χμ, ξέρετε, το επιχείρημα αυτοαναιρείται»; Προφανώς όχι. Πάμε παρακάτω λοιπόν. Μια ακόμη λογική πλάνη που κάνει ο youtuber, είναι η γνωστή «λήψη του ζητουμένου». Συγκεκριμένα, όταν επικαλείται το κριτήριο της απλότητας («ξυράφι του Ockham») για να φτάσει στο συμπέρασμα πως αφού κάτι μπορεί να εξηγηθεί δίχως αναφορά στον Θεό, άρα δεν θα πρέπει να επικαλεσθεί κανείς τον Θεό, προϋποθέτει σαν δεδομένη την άποψη πως κάτι μπορεί να εξηγηθεί χωρίς μία τέτοια αναφορά, αλλά αυτήν ακριβώς την άποψη αμφισβητεί ο θεϊστής, ο οποίος θεωρεί πως δεν μπορούν να εξηγηθούν τα πάντα (ενν. σε φιλοσοφικό επίπεδο) χωρίς τον Θεό[6]

Το ξυράφι του Ockham[7], που λαϊκοί αθεϊστές, με τις πολλές τους επικλήσεις, το έχουν καταντήσει σχεδόν μια άγευστη καραμέλα, ισχύει μονάχα αν έχουμε ήδη προϋποθέσει ότι οι διαφορετικές εξηγήσεις είναι λογικά ισοδύναμες[8]. Κοντολογίς, ο youtuber εδώ προϋποθέτει αυτό που πρέπει να δείξει, πράγμα που μαρτυρεί ότι έχει υποπέσει στη λήψη του ζητουμένου. Στο video υπάρχουν επίσης μερικά ακόμη σφάλματα και ανακρίβειες, ασφαλώς ελαφρύτερα, όπως για παράδειγμα ότι «το τελολογικό επιχείρημα είναι γνωστό ως “fine tuning argument”»[9]

 Στην πραγματικότητα, το “fine tuning” είναι μονάχα μια από τις επιμέρους εκδοχές του τελολογικού επιχειρήματος, ίσως η πιο σύγχρονη, λόγω της ανακάλυψης των ακραίων στατιστικών απιθανοτήτων για την εμφάνιση ζωής στον πλανήτη μας, ανακάλυψη που πραγματοποιήθηκε από κοσμολόγους λίγες δεκαετίες πριν, αν δεν κάνουμε λάθος. Διότι, πρέπει να το πούμε και αυτό, η επιστήμη δεν «δείχνει» προς μία κατεύθυνση, τον αθεϊσμό ή τον θεϊσμό, αλλά πολλές φορές φαίνεται να ευνοεί περισσότερο κάποιο εκ των δύο, αναλόγως του σε ποια εποχή θα εμφανισθεί και με ποια επιχειρηματολογία θα συμβεί να συνδεθεί. Ας επιστρέψουμε όμως στο τελολογικό επιχείρημα fine tuning, το οποίο στηρίζεται στην ανθρωπική αρχή. Η αντίρρηση που ο youtuber προβάλλει απέναντί του είναι μεν εύλογη (και έχει πολλάκις προβληθεί και από επιστήμονες και φιλοσόφους), ωστόσο δεν καθιστά αναγκαστικά την τύχη καλύτερη εξήγηση, αλλά απλώς δείχνει ότι δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να είμαστε απόλυτα βέβαιοι. Το video δεν το διευκρινίζει, και απλώς αφήνει να εννοηθεί ότι η τύχη είναι η καλύτερη εξήγηση, καθώς οτιδήποτε άλλο είναι «ανθρωπομορφισμός» και πρέπει ν’ αποφεύγεται[10]

Ας σημειωθεί πάντως ότι η αντίρρηση της τύχης στην ανθρωπική αρχή δεν πείθει πλήρως ούτε κάποιους από τους πιο στρατευμένους αθεϊστές στον επιστημονικό χώρο. Η ανθρωπική αρχή ως επιχείρημα υπέρ της ύπαρξης Θεού παραμένει εύλογη, και απόδειξη προς τούτο είναι ότι και μερικοί επεδίωξαν και επιδιώκουν ακόμη  να την αναιρέσουν, επικαλούμενοι την υπόθεση της ύπαρξης πολλαπλών συμπάντων (υπόθεση πολυσύμπαντος). Τέτοιες περιπτώσεις είναι ο Sean Carol, ο Hawking, και φυσικά ο Βρετανός αθεϊστής, ακαδημαϊκός και ζωολόγος, Richard Dawkins, ο οποίος έχει γράψει πως για την οριστική επικράτηση της ευλογοφάνειας του αθεϊσμού, χρειαζόμαστε ένα επιχείρημα τύπου πολυσύμπαν, για να κάνει στη φυσική ό,τι (κατά τη δική του, πάντα, γνώμη) έκανε στη βιολογία ο Δαρβίνος, δηλαδή να καταστήσει εντελώς περιττή, ή ακόμη και ανυπόληπτη, οποιαδήποτε υπόνοια ότι υπάρχει Σχεδιαστής[11]

 Υπάρχουν και κάποια άλλα σημεία όπου φαίνεται μια μονομερής προκατάληψη του youtuber εναντίον του θεϊσμού: ενδεικτικά, στην αντίρρησή του ότι δεν χρειάζεται επίκληση Θεού, αφού μπορούμε τάχα ν’ αρκεστούμε στους φυσικούς νόμους, μπορεί κανείς ν’ απαντήσει πως αυτή δεν επιλύει παρά απλώς μεταθέτει το πραγματικό ερώτημα, το οποίο εφεξής αφορά στο ποιος ή τι έφτιαξε αυτούς τους νόμους[12]. Διότι αν τα φυσικά όντα μας φέρνουν την υπόνοια ότι ίσως κάποιος τα δημιούργησε, γιατί να μην ισχύει το ίδιο και με τους φυσικούς νόμους; Στο τέλος, όταν το video ολοκληρώνεται, μας λέει σε φιλικό ότι μπορούμε να πιστεύουμε στον Θεό δίχως επιχειρήματα και απλά επειδή το θέλουμε, καταλήγοντας σ’ ένα κάλεσμα ψυχραιμίας και ανεκτικότητας[13]. Σαν να λέμε: πιστεύετε ότι θέλετε, κάτω τα χέρια όμως από τη λογική, και σταματήστε ν’ αναζητάτε επιχειρήματα για να στηρίξετε την πίστη σας. Οι συζητήσεις σημαντικών σύγχρονων φιλοσόφων, όπως οι Alvin Plantinga, Richard Swinburne και William Lane Craig, με επιχειρήματα υπέρ της ύπαρξης του Θεού, και αντιπαραθέσεις με τους αντίστοιχους αθεϊστές (π.χ. τους Rowe, Mackie και Schellenberg, οι οποίοι έχουν διαμορφώσει επιχειρήματα κατά της ύπαρξης του Θεού) απουσιάζουν ολότελα, σαν να μην έχουν λάβει χώρα ποτέ[14]. Στο κάτω κάτω, «προκαταλήψεις» είναι πάντα οι προκαταλήψεις των άλλων. Σωστά;

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Με όσα λέγονται εδώ, δεν πρόκειται να μεταβληθεί ριζικά το ευρύτερο πνευματικό κλίμα. Οι δυτικές κοινωνίες στον αιώνα μας, όπως και στον προηγούμενο, έχουν ακόμη μεγάλη «ζήτηση» για ιδέες περί σύγκρουσης επιστήμης και θρησκείας, και όσο και αν μερικοί, στηριζόμενοι σε ιστορικά δεδομένα, καταρρίπτουν τους «μύθους» στους οποίους αυτή στηρίζεται (π.χ. για τον Γαλιλαίο), οι μύθοι αυτοί θα συνεχίσουν να γίνονται πιστευτοί, εξαιτίας του ότι αποτελούν οργανικό τμήμα ενός αφηγήματος που η κοινωνία μας, για ποικίλους λόγους, το έχει ανάγκη. Όπως είπε και ο ακαδημαϊκός Σωτήρης Μητραλέξης, τα αφηγήματα εξαρτώνται από την αντίστοιχη «ζήτηση», και όχι τόσο από τα όποια επιχειρήματα και στοιχεία υπάρχουν διαθέσιμα. Όσο υπάρχει η ζήτηση, μεταξύ άλλων, θα κάνουν την εμφάνισή τους και youtubers με αντίστοιχο περιεχόμενο. Ακόμη και αν δεν υπήρχαν, η κοινωνία μας θα τους «εφεύρισκε».

[2] Στα σχόλια, πολλοί διαπίστωσαν ευπρέπεια και συμφώνησαν ότι το εν λόγω ζήτημα δεν μπορεί να διευθετηθεί λογικά, άρα πρέπει αμφότεροι να έχουμε αλληλοσεβασμό. Οι σχολιαστές αυτοί, δυστυχώς, δεν κατάλαβαν το βίντεο. Διότι ο youtuber δεν έλεγε ότι το ζήτημα χαρακτηρίζεται από ισοσθένεια απόψεων, οπότε μπορεί έκαστος να πιστεύει ότι θέλει. Αντίθετα, αφήνει την πίστη (ενν. σε Θεό) αποκλειστικά στους θρησκευόμενους και, όταν αναφέρεται σ’ αυτή, την παρομοιάζει με την πίστη σε δράκους και φαντάσματα. Κοινώς, είναι απόλυτα βέβαιος πως οι πιστοί είναι ανορθολογικοί και πως όλα τα επιχειρήματα είναι εναντίον τους, γι’ αυτό και η παραχώρησή του στο τέλος δεν προέρχεται παρά από την έγνοια του να μην φανεί μη ανεκτικός. Το «πίστευε απλά και μόνο επειδή το επιθυμείς» το απευθύνει στους θεϊστές και μόνον.

[3] Ας θυμίσουμε εδώ ότι ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, που κανείς δεν αμφισβητεί ότι υπήρξε γνήσιος Ορθόδοξος, μεταχειρίστηκε ένα από τα επιχειρήματα που «αποδομεί» ο youtuber στο video του. Πρόκειται για το κοσμολογικό επιχείρημα. Ίσως αντιτείνει κανείς ότι οι περισσότεροι άγιοι υπήρξαν ταπεινοί και απλοϊκοί, σαν τον Άγιο Νεκτάριο. Ωστόσο, ο Άγιος Νεκτάριος δεν υπήρξε κατά κανέναν τρόπο απλοϊκό «καλογεράκι», όπως αφήνεται να φανεί στην (κατά τα άλλα αξιόλογη) ταινία της Yelena Popovic. Κάθε άλλο: όποιος διαβάσει την πραγματεία του Αγίου περί αθανασία της ψυχής, γρήγορα θα διαπιστώσει πως εκεί ο Άγιος επιχειρεί ν’ αποδείξει και αυτός την ύπαρξη του Θεού, μεταχειριζόμενος μια εκδοχή του οντολογικού επιχειρήματος που στηρίζεται στην ψυχή.

Καλό είναι οι Χριστιανοί Ορθόδοξοι ν’ αναγνωρίσουμε ότι δεν μπορούμε να ξεφεύγουμε από τις (όποιες) λογικές αμφισβητήσεις με έπαρση και αφ’ υψηλού δηλώσεις για την ανωτερότητα της Ορθοδοξίας. Οφείλουμε να επιχειρηματολογούμε.

[4] Πρόσφατα, και ο γνωστός Βρετανός ζωολόγος και ακτιβιστής του αθεϊσμού, Richard Dawkins, ένας  από τους γνωστότερους New Atheists, σε μια μάλλον σπάνια στιγμή λεκτικής αβροφροσύνης, παραδέχτηκε ότι δεν θα ήταν απόλυτα παράλογο να δεχθεί κανείς ότι ίσως και να υπάρχει Θεός, στηριγμένος στο επιχείρημα fine tuning. Αυτό ωστόσο θα έφτανε ως τον ντεϊσμό, συνέχισε, και δεν θα επαρκούσε σε καμία περίπτωση για να τεκμηριωθούν ισχυρισμοί σαν και αυτούς που έχει κατά καιρούς εξαγγείλει η χριστιανική θεολογία. Η απάντηση είναι και πάλι η ίδια: το επιχείρημα fine tuning επιχειρεί να καταδείξει την ύπαρξη Σχεδιαστή, και το να του βάζει κανείς περισσότερο βάρος από όσο το ίδιο έχει κατασκευασθεί για να σηκώσει, είναι δείγμα λογικής πλάνης του σκιάχτρου, και μαρτυρεί μάλλον ότι η βιασύνη μερικών να απορρίψουν τις θρησκείες, είναι πιθανώς μεγαλύτερη από την επιθυμία τους για μια συνεπή και πλήρη επιχειρηματολογία.

[5] Και οι φιλόσοφοι κάνουν λάθη, θ’ αντικρούσει κανείς. Αναμφίβολα, φτάνει μονάχα να τους έχουμε πρώτα διαβάσει. Εδώ δεν επιχειρείται ν’ απαντηθούν τα φιλοσοφικά προβλήματα, παρά μονάχα να γίνει αντιληπτό ότι είναι πραγματικά προβλήματα, περίπλοκα και σοβαρά. Ένα video στο You Tube δεν επαρκεί για να τα λύσει.

[6] Δεν είναι η πρώτη φορά που ο συγκεκριμένος youtuber πέφτει στο συγκεκριμένο σφάλμα. Στο video για το ξυράφι του Ockham, παρουσίαζε το φαινόμενο των κινούμενων φώτων στον νυχτερινό ουρανό, εξηγώντας πως η εξήγηση των «πεφταστεριών» υπερέχει αυτής των ιπτάμενων δίσκων, επειδή είναι απλούστερη, δηλαδή εμπεριέχει λιγότερες υποθέσεις εντός της. Το θέμα είναι όμως ότι οι επιστήμονες, στην πλειονότητά τους, δεν αποκλείουν την εξήγηση των ιπτάμενων δίσκων επειδή είναι λιγότερο «απλή», αλλά επειδή παραβιάζει στέρεα επιστημονικά δεδομένα, όπως για παράδειγμα, ότι το Ινστιτούτο Αναζήτησης Εξωγήινης Νοημοσύνης (S.E.T.I.), ιδρυμένο από τους επιστήμονες για την έρευνα τέτοιων προοπτικών, θα ήταν το πρώτο που θα γνώριζε αν όντως είχαμε εξωγήινους ιπτάμενους δίσκους παρόντες στη γη. 

Η υπόθεση των U.F.O. στη γη αποκλείεται ακριβώς επειδή όλα τα στοιχεία του S.E.T.I. είναι εναντίον της. Όχι επειδή περιλαμβάνει πολλές «οντότητες». Στο ίδιο video, ο ίδιος youtuber είπε (σωστά αυτή τη φορά) πως το ξυράφι μπορεί να εφαρμοσθεί «όταν όλοι οι άλλοι παράγοντες είναι ταυτόσημοι». Οι δύο προαναφερθείσες εξηγήσεις, όμως, δεν είναι ταυτόσημες: η μία συμβαδίζει με την επιστημονική μας γνώση, ενώ η άλλη έρχεται σε αντίθεση μαζί της. Η ιδέα των U.F.O. που βρίσκονται στη γη είναι αντεπιστημονική και αυτό αρκεί για ν’ απορριφθεί, χωρίς ν’ απαιτείται η προσφυγή στον Ockham. Αντίστοιχα, όταν έχουμε μια επιστημονική εξήγηση και μια θεϊστική φιλοσοφική, και πάλι οι δύο εξηγήσεις δεν είναι ταυτόσημες, γι’ αυτό και θα πρέπει να βρούμε άλλον τρόπο για να τις εξετάσουμε. Ούτε όμως είναι αναγκαστικά αλληλοαποκλειόμενες. Για παράδειγμα, η άποψη ότι η βρέχει γιατί υπάρχει ο κύκλος του νερού δεν καθιστά αδύνατη την άποψη ότι βρέχει επειδή ο Θεός θέλει να σταματήσει η ξηρασία. Δεν είναι λογικά αδύνατο οι δύο εξηγήσεις να συνυπάρχουν.

[7] Παρενθετικά, σημειώνεται εδώ ότι αναρωτιόμαστε αν ο youtuber σχεδιάζει να κάνει κάποιο video για το περίφημο «ξυράφι του Hitchens», το οποίο πρεσβεύει πως «οτιδήποτε προβάλλεται χωρίς στοιχεία, μπορεί και να απορριφθεί χωρίς στοιχεία». Ευελπιστούμε να το κάνει, αν όμως αυτό δεν συμβεί, οι λόγοι είναι πιθανότατα δύο: πρώτον, είτε επειδή το επιχείρημα αυτό αυτοαναιρείται (μιλάμε για κανονική λογική αυτοαναίρεση), και δεύτερον, επειδή ίσως πιστεύει και ο ίδιος σε αυτό και δεν έχει παρατηρήσει ακόμη την τρωτότητά του.

[8] Ας δούμε την εξήγηση που δίνει ο καθηγητής φιλοσοφίας Michael V. Anthony, σύμφωνα με τον οποίο: «Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι το ξυράφι του Ockham δεν χρησιμοποιείται πολύ στις έριδες σχετικά με το αν υπάρχει πραγματικά η εκάστοτε Χ οντότητα. Αυτό συμβαίνει διότι, σε τέτοιου είδους διαφωνίες, αποτελεί ανοικτό θέμα το αν κάτι μπορεί όντως να εξηγηθεί δίχως το Χ. Οι θεϊστές πιστεύουν, ή τουλάχιστον εικάζουν, ότι υπάρχουν πλευρές της πραγματικότητας που θα έμεναν ανεξήγητες δίχως την αναφορά σε ένα θεϊκό ον: π.χ. η ύπαρξη του σύμπαντος, ο σχεδιασμός των φυσικών σταθερών ώστε να ευνοούν τη ζωή στον πλανήτη μας κ.λπ. Δεν χρειάζεται να εισχωρήσουμε στη διαμάχη για το αν πραγματικά απαιτείται ένα θεϊκό ον για να εξηγηθούν τα παραπάνω: το σημαντικό εδώ είναι ότι το ξυράφι του Ockham δεν είναι ικανό να μας ωθήσει σε κανένα σχετικό συμπέρασμα. Μπαίνει στο παιχνίδι [ενν. το ξυράφι] αν και μόνο αν έχουμε υποθέσει a priori ότι μια πλήρης εξήγηση των σχετικών φαινομένων είναι εφικτή δίχως το Χ. Τότε μας επιτρέπει να παραβλέψουμε το Χ από την “οντολογία” μας. Ωστόσο, οι θεϊστές αρνούνται ότι μπορούν τα πάντα να εξηγηθούν με αυτόν τον τρόπο. Επομένως, στη συγκεκριμένη συζήτηση το ξυράφι του Ockham δεν είναι ικανό να μας προσφέρει κάποια πειστική απάντηση».

[9] Αυτό είναι βασικό πόρισμα της περίφημης «θέσης της πολυπλοκότητας» (complexity thesis), που είναι η κυρίαρχη θέση των ιστορικών στο ζήτημα των σχέσεων επιστήμης και θρησκείας. Σχεδόν όλοι οι  New Atheists κάνουν σαν αυτή να μην υπάρχει, και απλά συνεχίζουν ν’ ακολουθούν πεισματικά το παρωχημένο συγκρουσιακό μοντέλο, επαναλαμβάνοντας και διαστρεβλώνοντας αδιάκοπα μεμονωμένα ιστορικά γεγονότα διωγμού κάποιου επιστήμονα από θρησκευτικές αρχές (οι Γαλιλαίος-Δαρβίνος-Bruno είναι οι συχνότερα αναφερόμενοι εδώ).

[10] Ένα αντεπιχείρημα σ’ αυτό θα μπορούσε να είναι ότι δεν αποκλείεται να ισχύει και το αντίστροφο, και ο ανθρωπομορφισμός να είναι μια τοποθετημένη σ’ εμάς από τον Θεό εξελικτική ροπή, που ναι μεν κάποτε μας οδηγεί σε σφάλματα (π.χ. μια παρειδωλία), έχει όμως ως πρωταρχικό της στόχο να μας οδηγήσει σταδιακά σ’ Εκείνον. Η αντίρρηση αυτή όμως δεν συζητιέται στο video, ούτε καν ως μικρή και ασήμαντη πιθανότητα. Γιατί άραγε;

[11] Σημειωτέον: σε άλλο του βίντεο, ο Sceptic Theory έχει μεταχειριστεί και ο ίδιος το συγκεκριμένο αντεπιχείρημα παλαιότερα, που ωστόσο στηρίζεται σε μια παντελώς αβέβαιη υπόθεση. Το πολυσύμπαν δεν έχει καμία οριστική απόδειξη υπέρ του, προς το παρόν, πράγμα που παραδέχονται και καταξιωμένοι φυσικοί σαν τον Paul Davies (ο οποίος έχει καταφερθεί με σκληρά λόγια εναντίον του) και τον αείμνηστο Sir John Polkinghorne. Το πολυσύμπαν, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν είναι λιγότερο μεταφυσική άποψη από τον θεϊσμό. Το ίδιο συμβαίνει και με την «υπόθεση της προσομοίωσης», που όμως και πάλι δεν εμποδίζει αθεϊστές επιστήμονες να τη συζητούν στα σοβαρά ως πιθανή. Για κάποιον λόγο, οι ακλόνητες αποδείξεις ζητούνται σχεδόν αποκλειστικά στη μεταφυσική υπόθεση του Θεού. 

Πάντως, το δίχως άλλο, είναι κάπως παράξενο να επικαλείσαι μεταφυσικές υποθέσεις για να καταρρίψεις άλλες μεταφυσικές υποθέσεις σαν «αντιεπιστημονικές», επιμένοντας κιόλας ότι χωρίς επαρκή στοιχεία δεν πρέπει να δεχόμαστε τίποτα. Σε παρόμοιους παραλογισμούς έχει υποπέσει και ο youtuber «Καθημερινή φυσική», ο οποίος (σε story του) παρότρυνε παλαιότερα να μην κάνουμε λόγο για «ψυχολογία», διότι οι επιστήμονες δεν έχουν κατορθώσει να βρουν πουθενά ψυχή, και άρα αυτή δεν υφίσταται. Ο ισχυρισμός αυτός, που στηρίζεται στην τάση να θεωρούμε αυτόχρημα ανύπαρκτο αυτό το οποίου την ύπαρξη δεν έχουμε κατορθώσει ν’ αποδείξουμε, είναι δείγμα της λογικής πλάνης που ονομάζεται «επίκληση στην άγνοια», αλλά και χαρακτηριστικό του πόσο κλειστά είναι αυτά τα υλιστικά και νατουραλιστικά συστήματα: αν βρεθεί με επιστημονικές έρευνες, κάπου στο σώμα, η «ψυχή», τότε θεωρείται σαν νίκη του υλισμού, ενώ αν δεν βρεθεί, τότε και πάλι ο υλισμός στέφεται νικητής. 

Ο εν λόγω youtuber είχε εγκλεισθεί σε ένα κλειστό νατουραλιστικό/φυσιοκρατικό κοσμοείδωλο, από όπου δεν υπάρχει διαφυγή. Αυτό το κοσμοείδωλο ταιριάζει «γάντι» με τον επιστημονισμό, δηλαδή την άποψη πως υπαρκτό είναι μονάχα ό,τι μπορεί να ανακαλυφθεί και να μελετηθεί από τις φυσικές επιστήμες. Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι θεωρούσε πως για να πούμε ότι κάτι υφίσταται, πρέπει να έχουμε φυσικοεπιστημονικές ενδείξεις υπέρ του. Αν λοιπόν η ψυχή δεν ανακαλύπτεται από τις επιστήμες (π.χ. από την ανατομία μέσα στο σώμα), τότε εκείνος συμπεραίνει την ανυπαρξία της. Αν, από την άλλη βρεθεί, τότε είναι ένα τμήμα του ανθρώπινου οργανισμού (π.χ. ιστός ή όργανο), άρα πάλι δεν υπάρχει ψυχή. Κοντολογίς, «κορώνα κερδίζω, γράμματα χάνετε».

[12] Αυτή την απάντηση έδωσε και ο αείμνηστος Βρετανός φιλόσοφος Sir Roger Scruton, στις κάπως απερίσκεπτες δηλώσεις του (επίσης αείμνηστου) αστροφυσικού Stephen Hawking. Ο Scruton κατέληξε στο τέλος ότι, όπως έλεγε και ο Kant, τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών (δηλ. υπέρ ή κατά του Θεού) είναι ισοσθενή και δεν υπερέχει κανένα οριστικό συμπέρασμα, οπότε η πίστη είναι εξίσου έλλογη με την άρνηση. Αντίθετα, ο youtuber που σχολιάζουμε προσπάθησε να πει ότι η πίστη είναι απλά στερούμενη λογικών θεμελίων, χωρίς να εξετάσει αν η άρνηση είναι λογικότερη.

[13] Αναρωτιέται κανείς, πάντως, πόσο ευνοεί μια ψύχραιμη συζήτηση το να παρομοιάζεις τις απόψεις κάποιου με την πίστη σε ένα υπερφυσικό «ποτήρι» (ειρωνεία: στο ίδιο video η πίστη στον Θεό χαρακτηρίζεται «απόλυτα αξιοσέβαστη»), ή την πίστη στη μεταθανάτια ζωή με το ότι όλοι «κάποτε θα βρεθούμε σ’ ένα χωράφι γεμάτο ζαχαρωτά».

[14] Παρεμπιπτόντως, σχεδόν σε κανένα από αυτά τα video, παρότι καταπιάνονται και με πολλά ζητήματα (π.χ. φιλοσοφικά) που είναι για την ώρα εν μέρει ανοικτά, δεν υπάρχει κάποια προτροπή προς συζήτηση, όπως συνηθίζουν οι περισσότεροι youtubers, του τύπου «πείτε κι εσείς τη γνώμη σας στα σχόλια». Τίποτα. Το κάθε video έχει τη μορφή ανακοίνωσης αδιαμφισβήτητων αληθειών, τις οποίες όσοι τυχόν δεν δεχτούν, θα ευθύνεται αποκλειστικά το γεγονός πως οι ίδιοι είναι παράλογα πλάσματα. Παρόμοιες είναι οι τάσεις του αθεϊστή εκλαϊκευτή youtuber και συνεργάτη των Ellinika Hoaxes, “Mad Scientist”. Συγκεκριμένα, αφού έχει εκθέσει την κενή ρητορική ενός εκ πεποιθήσεως αντιεμβολιαστή, Αντβεντιστή της έβδομης μέρας και δημιουργιστή της νεαρής γης, με πλαστά διπλώματα ιατρικών σπουδών, ο Mad Scientist αλλού εξαπολύει κατηγορίες εναντίον όλου του Χριστιανισμού συλλήβδην, επικαλούμενος τους new Atheists περίπου σαν το «καμάρι» του σύγχρονου αθεϊσμού. Τουλάχιστον είναι αρκετά ειλικρινής, ώστε δεν αποκρύπτει τις δικές του ιδεολογικές θέσεις.

Συμπλήρωμα

Υπάρχει Θεός;

Θαυματουργοί άγιοι: αλήθεια ή μύθος

Η άμεση γνώση του Θεού από τους ανθρώπους

 

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΚΗΣ, «ΓΙΑΤΙ ΕΙΜΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ»

Το φαινόμενο της αθεΐας στη σύγχρονη Ελλάδα

Επιστολή προς τον σκεπτόμενο άθεο

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ (Η ΑΘΕΗ ΓΑΛΛΙΔΑ ΚΑΙ Ο ΑΓ. ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ)

Πέμπτη 14 Μαρτίου 2024

Απόκριες: η σάτιρα του Χριστού & των ιερέων επιτρέπεται, του Κασσελάκη όχι...

Σε καρναβάλι κερκυραϊκού χωριού κατέβασαν καρνάβαλο «Κασσελάκη» με βαμμένα χείλη και γυναικεία εσώρουχα. Επικρατεί πανικός και καταδίκη της πράξης αυτής, μετά βδελυγμίας, από πρόσωπα και φορείς ως ρατσιστικής και "ομοφοβικής". Όταν αντιδρούν οι χριστιανοί για την προσβλητική σάτιρα των ιερών προσώπων (Ιησού Χριστού, Θεοτόκου), των ιερέων ή των μυστηρίων της Εκκλησίας μας (ή για τη σημαία από γυναικεία σεντόνια, που έδειχνε ότι Ελλάδα = γυναικοκτονίες), είμαστε "σκοταδιστές" και "φασίστες". Τότε, "όλα πρέπει να επιτρέπονται" χωρίς "αλλά". Τώρα, πρόκειται για "ομοφοβικό αμόκ" με αναγκαία την κοφτή και μαζική "αντίδραση".

Για λύπηση είμαστε. Η απάντηση είναι απλή για όσους δεν εθελοτυφλούν: κάθε πλευρά υπερασπίζεται τα δικά της πιστεύω. Αυτό είναι όλο. Δεν ανέχεται την προσβολή όσων θεωρεί όσια και ιερά - και καλά κάνει από την πλευρά της. Τα παραπάνω (περί ελευθερίας της τέχνης και της σάτιρας) είναι λόγια. Τίποτα δεν μπορεί να είναι απολύτως ελεύθερο χωρίς όρια.

Επισημαίνουμε ότι η μετατροπή του συγκεκριμένου κυρίου σε καρνάβαλο, και μάλιστα με σάτιρα της υπερπροβεβλημένης ομοφυλοφιλίας του, σημαίνει κάτι για το τι θεωρεί γελοίο ο απλός λαός. Το γράφουμε, χωρίς να επιδοκιμάζουμε την προσωπική στοχοποίηση. Αλλά δίνει αφορμή όταν ένας πολιτικός αρχηγός μετατρέπεται απλώς σε λάβαρο και σύμβολο των "ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων".

Ξέρουμε βέβαια ότι έτσι είναι η κατάσταση (δυστυχώς), αλλά καλό είναι που επιβεβαιώνεται κάθε τόσο πόσο υποκριτικό είναι το ενδιαφέρον ορισμένων για τις ευαισθησίες και τα δικαιώματα της τέχνης, των ανθρώπων κ.τ.λ...

Η είδηση από το Πρώτο Θέμα:

Κέρκυρα: Ομοφοβικό αμόκ σε καρναβάλι - Έβγαλαν καρνάβαλο «Κασσελάκη» με βαμμένα χείλια και γυναικεία εσώρουχα
Πλήθος αντιδράσεων και αρνητικών σχολίων - «Στη σάτυρα όλα επιτρέπονται. Εκτός ενός: της προσβολή της προσωπικότητας του κάθε συνανθρώπου μας» ανέφερε ο δήμαρχος Νότιας Κέρκυρας, Βασίλης Χειμαριώτης για το καρναβάλι στο χωριό Μωραΐτικα.
 
 Σάλο και πλήθος από αρνητικά σχόλια έχουν προκαλέσει οι φωτογραφίες που κυκλοφορούν από το Καρναβάλι στα Μωραΐτικα Κέρκυρας, εκεί που διαδηλωτές επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν ως Καρνάβαλο μια καρικατούρα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Στέφανου Κασσελάκη, σε μια επίδειξη ομοφοβίας.

Συγκεκριμένα, είχαν τοποθετήσει στη θέση του προσώπου μια φωτογραφία του Κασσελάκη έντονα βαμμένη στα χείλια, με γυναικείο εσώρουχο και ανοικτά τα πόδια, ενώ μία σκούπα στήριζε την καρικατούρα και το πλήθος χόρευε κυκλικά γύρω της.
 Μια μέρα μετά το συμβάν, ο συνδιοργανωτής του Καρναβαλιού, τοπικός Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων, καταδίκασε την εικόνα αυτή, με τα μέλη του δηλώνουν πως δεν γνώριζαν για τη χρησιμοποίηση της συγκεκριμένης καρικατούρας και πως αν το ήξεραν δεν θα είχαν συμμετάσχει. Επιπλέον, ο δήμαρχος Νότιας Κέρκυρας Βασίλης Χειμαριώτης σε δήλωσή του καταδίκασε την επιλογή της φιγούρας του καρνάβαλου τονίζοντας ότι ομοφοβικές και ρατσιστικές συμπεριφορές δεν μπορούν να γίνονται ανεκτές.
 Το μέλος του Δ.Σ. του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου Μωραϊτίκων που διοργάνωσε το καρναβάλι, Πέτρος Κοσμάς, σε ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook αφού δήλωσε ντροπή, διαφοροποιήθηκε από την επιλογή αυτή και δήλωσε ότι θα φέρει το θέμα στο Δ.Σ. για να ληφθούν συλλογικές αποφάσεις.

Ο δήμαρχος Νότιας Κέρκυρας, Βασίλης Χειμαριώτης, σε δήλωσή του στο CorfuPress.com ανέφερε για το θέμα: «Στη σάτυρα όλα επιτρέπονται. Εκτός ενός: της προσβολή της προσωπικότητας του κάθε συνανθρώπου μας, του χλευασμού του σεξουαλικού του προσανατολισμού, του ρατσισμού. Αυτό δεν είναι σάτυρα. Σε μία περίοδο που σε όλη την Ελλάδα, βίαιες, ρατσιστικές συμπεριφορές βρίσκουν όλο και περισσότερους μιμητές, κυρίως στη νέα γενιά, τα παιδιά μας, οφείλουμε όλοι μας να προσέχουμε τα παραδείγματα που οι ίδιοι δίνουμε. Καταδικάζω απερίφραστα την επιλογή της φιγούρας του καρνάβαλου στην αποκριάτικη εκδήλωση της Κυριακής στα Μωραΐτικα και τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάστηκε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Στ. Κασσελάκης και ελπίζω τέτοιες νοοτροπίες και πρακτικές να αποτελέσουν παρελθόν στην περιοχή μας».
 
Δείτε και με πόσο σκληρή γλώσσα καταδικάζει η κ. Έλενα Ακρίτα το περιστατικό (εδώ). Γράφει:
Δεν θα αναπαράξω τη φωτογραφία του ομοφοβικού τερατουργήματος που έστησαν οι ρατσιστές στο καρναβάλι της Κέρκυρας με τα παιδάκια τους να χορεύουν γύρω από το ομοίωμα της ντροπής.
Όπως δεν αναπαρήγαγα και το αίσχος του ρασοφόρου που έθεσε ‘εκτός εκκλησίας’ δυο βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και του ΠΑΣΟΚ, λες και ο ναός είναι το τσιφλίκι του παππού του. Ελπίζω ειλικρινά, οι δημοκράτες κάτοικοι του νησιού να ξαναπάρουν την κατάσταση στα χέρια τους και να διώξουν τα σκουπίδια. Ελπίζω.
Η #Κέρκυρα ήταν το αγαπημένο μου νησί. Θα με πονέσει που δεν θα ξαναπατήσω το πόδι μου, όμως δεν έχω άλλη επιλογή.
Θίγονται αξίες και πεποιθήσεις εδώ. Εντάξει. Αλλά όχι δύο μέτρα και δύο σταθμά, παρακαλώ. Ευχαριστώ.