ΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΠΡΙΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ, ΔΕ ΘΑ ΠΕΘΑΝΕΙΣ ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΝΕΙΣ

(ΠΑΡΟΙΜΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΜΟΝΑΧΩΝ)

Σάββατο 30 Απριλίου 2011

Η Εκκλησία ευλογεί τα όπλα;


Απόσπασμα εκτενέστερου κειμένου ορθόδοξου θεολόγου, με πολλά θέματα, που απευθύνθηκε ως επιστολή σ' έναν αδογματικό προτεστάντη.

Στην προς Ρωμαίους επιστολή, 13, 4, ο απόστολος Παύλος γράφει πως ο βασιλιάς «ου γαρ εική την μάχαιραν φορεί· Θεού γαρ διάκονός εστιν εις οργήν, έκδικος τω το κακόν πράσσοντι» (δε φέρει σπαθί χωρίς λόγο, αλλά υπηρετεί το Θεό, αποδίδοντας δικαιοσύνη σε εκείνον που κάνει το κακό).
Αν ο Παύλος το λέει αυτό για τον ειδωλολάτρη άρχοντα και βασιλιά, όταν ο βασιλιάς είναι χριστιανός (ή μήπως οι βασιλείς θα έπρεπε να αποκλείονται του βαπτίσματος και της σωτηρίας;) και επιτίθενται ορδές βαρβάρων, η Εκκλησία πρέπει να προσεύχεται για θεία βοήθεια στο βασιλιά ή όχι;
Αν όχι, και πολύ περισσότερο αν επιβάλει την κατάργηση του στρατού, τότε καταδικάζει το λαό σε υποχρεωτικό μαρτύριο, αλλά το μαρτύριο δε μπορεί να επιβάλλεται υποχρεωτικά – δεν είναι όλοι έτοιμοι να σφαγούν ως άρνες και πολλοί θα είναι εκείνοι που θα βαρυγκωμήσουν κατά του Θεού και θα χάσουν την ψυχή τους κατά την επέλαση των εχθρών, επειδή πεθαίνουν οι ίδιοι ή οι οικογένειές τους.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Εκκλησία παρακαλεί το Θεό για νίκες μόνο του βασιλιά («νίκας τοις βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος»), όχι για νίκες του στρατού, γιατί στο Ρωμ. 13, 4, ο βασιλιάς «ουκ εική την μάχαιραν φορεί» (δε φέρει το σπαθί του τυχαία) και, όταν τη χρησιμοποιεί κατά του κακόν πράσσοντος, είναι «Θεού διάκονος».
Δεν υπάρχει εκκλησιαστική ευχή για να νικάει ο στρατός, όχι μόνο στα σημερινά εκκλησιαστικά βιβλία, αλλά ούτε στα παλιά, όταν η χώρα ήταν σε περίοδο πολέμου! Η μόνη σχετική ευχή είναι το «υπέρ του φιλοχρίστου στρατού ημών του Κυρίου δεηθώμεν». Φυσικά οι στρατιώτες δε μπορεί να αποκλειστούν από τις προσευχές της Εκκλησίας, δηλαδή να αφοριστούν και να παραδοθούν στο διάβολο! (Αφήνω ότι οι ευχές αφορούν μόνο «το φιλόχριστο» στρατό –άρα και φιλάνθρωπο– και όχι κάθε στρατό).
Φυσικά δεν υπάρχει εκκλησιαστική ευχή για ευλογία των όπλων (ενώ υπάρχει π.χ. για τα πασχαλινά αβγά ή την πίτα του αγ. Φανουρίου κ.λ.π.). Αντίθετα, σε κάθε εκκλησιαστική τελετή η πρώτη ευχή γίνεται υπέρ της ειρήνης και ακολουθούν κι άλλες ευχές για το θέμα αυτό. Και ο σταυρός (διά του οποίου ζητάμε «νίκας τοις βασιλεύσι») χαρακτηρίζεται «όπλον ειρήνης, αήττητον τρόπαιον». Ο χαρακτηρισμός αυτός συναντά τις πολεμικές παρομοιώσεις της Κ. Διαθήκης, όπως του Εφεσ. 6, 11-17.
[Σημείωση "Νεκρού": για το ενδεχόμενο ένας βασιλιάς να εκμεταλλευτεί τη συγκεκριμένη ιδέα, δες στα σχόλια, κάτω από το post].

Οι άγιοι 40 Μάρτυρες παράκουσαν τη διαταγή του αυτοκράτορα, αν και στρατιώτες, και μαρτύρησαν. Θα έλεγα πως το πολυπληθέστερο αντιεξουσιαστικό κίνημα στην ιστορία είναι οι χριστιανοί μάρτυρες. Η παρουσία τους μέχρι και σήμερα λύνει κάθε δίλημμα για το πώς εφαρμόζονται σωστά τα λόγια του αποστόλου Παύλου και πού σταματά η εξουσία κάθε πολιτικού άρχοντα, βασιλιά ή άλλου...
Εκκλησιαστικοί κανόνες για το φόνο στον πόλεμο

Επίσης με τους εν πολέμω φόνους ασχολούνται δύο κανόνες του αγίου Βασιλείου του Μεγάλου, επικυρωμένοι από την Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο:
Ο κανόνας η΄ (8), «Περί φόνου και φονέων», συμπεριλαμβάνει στους «εκουσίως φονεύοντας» τους φονεύοντες κατά τις πολεμικές εφόδους: «[…] Εκούσιον δε πάλιν παντελώς και ουδεμίαν αμφιβολίαν έχον, οίον εστί το των ληστών και το των πολεμικών εφόδων. Ούτοι μεν γαρ διά χρήματα αναιρούσι, τον έλεγχον αποφεύγοντες, οί τε εν τοις πολέμοις επί φόνους έρχονται, ούτε φοβήσαι, ούτε σωφρονίσαι, αλλ ανελείν τους εναντιουμένους εκ του φανερού προαιρούμενοι. […]».
Συνεπώς αυτοί εμπίπτουν στον κανόνα νς΄ (56), για τον εκουσίως φονεύσαντα, ήτοι τους επιβάλλεται ακοινωνησία (αφορισμός) είκοσι ετών, τα τέσσερα πρώτα να στέκεται έξω από την εκκλησία ομολογώντας το έγκλημά του και ζητώντας τις προσευχές των χριστιανών: «Ο εκουσίως φονεύσας και μετά τούτο μεταμεληθείς. Εν είκοσιν έτη ακοινώνητος έσται του αγιάσματος, τα δε είκοσιν έτη ακοινώνητος οικονομηθήσεται επ' αυτώ· εν τέσσαρσιν έτεσι προσκλαίειν οφείλει, έξω της θύρας εστώς του ευκτηρίου οίκου και των εισιόντων πιστών δεόμενος ευχήν υπέρ αυτού ποιείσθαι, εξαγορεύων την ιδίαν παρανομίαν· μετά δε τα τέσσαρα έτη εις τους ακροωμένους δεχθήσεται, εν πέντε έτεσι μετ' αυτών εξελεύσεται· εν δε επτά έτεσι μετ των εν υποπτώσει προσευχόμενος εξελεύσεται· εν τέσσαρσι συστήσεται μόνον τοις πιστοίς, προσφοράς δε ου μεταλήψεται· πληρωθέντων δε τούτων μεθέξει των αγιασμάτων».
Ο κανόνας ιγ΄ (13), «Περί των εν πολέμοις φονευσάντων», αφορά σαφώς αμυντικούς πολέμους και γράφει: «Τους εν πολέμοις φόνους οι Πατέρες ημών εν τοις φόνοις ουκ ελογίσαντο, εμοί δοκεί συγγνώμην διδόντες τοις υπέρ σωφροσύνης και ευσεβείας αμυνομένοις. Τάχα δε καλώς έχει συμβουλεύειν, ως τας χείρας μη καθαρούς, τριών ετών της κοινωνίας μόνης απέχεσθαι».
Γράφει λοιπόν ο άγιος: «τους φόνους σε πολέμους, οι Πατέρες μας δεν τους συμπεριέλαβαν στους φόνους, κατά τη γνώμη μου δίνοντας συγγνώμη στους αμυνόμενους υπέρ της αγνότητας και της ευσέβειας». Παρόλα αυτά, συμβουλεύει τριετή αποχή από τη θεία Μετάληψη σ’ εκείνον του έχει διαπράξει τέτοιο φόνο.
Σημαντικά εδώ ότι: α) Ο άγιος αναφέρει ότι οι παλαιότεροι (δηλ. η Εκκλησία των διωγμών, όταν οι χριστιανοί στρατιώτες συμμετείχαν σε πολέμους, πριν την υποτιθέμενη «υποταγή» της Εκκλησίας στο κράτος) είχαν συγχωρήσει το φόνο στον πόλεμο. β) Ο ίδιος όμως διαφοροποιείται από αυτούς τους Πατέρες, ζητώντας τριετή ακοινωνησία!! γ) Η Πενθέκτη επικυρώνει αυτόν τον κανόνα του Μ. Βασιλείου και όχι την προ αυτού εκκλησιαστική πρακτική, παρά το ότι διεξάγεται σε ένα εκχριστιανισμένο κράτος, ενώ η αρχαία Εκκλησία ήταν εκτός νόμου σ’ ένα ειδωλολατρικό κράτος.
Ο ξς΄ (66) Αποστολικός Κανόνας καθαιρεί τον κληρικό και αφορίζει (αποκόπτει από τη θεία Μετάληψη) το λαϊκό που σκοτώνει στον πόλεμο: «Ει τις κληρικός εν μάχη τινά κρούσας και από του ενός κρούσματος αποκτείνας, καθαιρείσθω δια την προπέτειαν αυτού. Εάν δε λαϊκός η, αφοριζέσθω» [κατά τον αρχιμανδρίτη Νικόδημο Μπαρούση, άρθρο «Ο φόνος εν πολέμω και η παρ’ ημίν ιεροσύνη», από αυτό τον κανόνα εμποδίζεται η αγιοκατάταξη μαρτύρων κληρικών, που διέπραξαν φόνους σε επαναστάσεις κατά των Τούρκων,  δηλ. των: επισκόπου Σαλώνων Ησαΐα, ιερέα Ιωάννη (αδελφού του προηγουμένου) και Αθανασίου Διάκου – σχετική πρόταση αγιοκατάταξης έχει απορριφθεί από την Εκκλησία της Ελλάδας].
Κατά τον ε΄ κανόνα του αγ. Γρηγορίου Νύσσης, ακόμη και ο ακουσίως φονεύσας αποκλείεται της ιεροσύνης: «καν ακουσίως τις γένηται εν τω του φόνου μιάσματι, ως ήδη βέβηλον αυτόν υπό του άγους γινόμενον, απόβλητον ο Κανών ιερατικής χάριτος απεφήνατο». «Ήτοι όποιος φονεύση, καν στανικώς και ακουσίως, λαϊκός μεν ων, ου γίνεται ιερεύς, Ιερεύς δε ων, καθαιρείται», σχολιάζει ο άγιος Νικόδημος στο Πηδάλιον, σελ. 657-658.
Και προσθέτει: «Και καθολικώς ειπείν, άπαντες οι Κληρικοί οπού φονεύουν, ή εκουσίως, ή ακουσίως, ή αυτοί οι ίδιοι με τας χείρας των, ή άλλους βάλλουν και φονεύσουν, είναι καθηρημένοι, κατά την διάγνωσιν Κωνσταντίνου του Χλιαρινού. (Ο δε Βάλσαμων προσθέτει ότι είδεν ιερέα καθαιρεθέντα, διότι παίρνοντας αυτού το βιβλίον του, με φιλονεικίαν από ένα άλλον ιερέα, ελιποθύμησεν εκείνος εκ τούτου και απέθανεν. Ομοίως και άλλον ιερομόναχον είδε καθαιρεθέντα, διότι ανθυβρίσαντος άλλον μοναχόν, μη υπομείνας εκείνος τήν ύβριν, εστέναξεν βαρέως και με τον στεναγμόν ομού εξεψύχησεν. Είδε δε, λέγει, και Αρχιερέα καθαιρεθέντα δια τι εφόνευσεν Αγαρηνόν εν καιρώ πολέμου, το ξίφος κατ' αυτού επανατείναντα»).
Μετά από αυτά, μήπως η Εκκλησία «δεν έχει επίσημη άποψη για τον αιματηρό πόλεμο», όπως ισχυρίζεστε;

Ο λογχισμός του αγίου Δημητρίου. Όπως επισημαίνει κάποιος συγγραφέας, οι στρατιωτικοί άγιοι είναι πάντα νικημένοι άγιοι - κι όμως αυτοί αγίασαν και αυτοί τιμώνται ως άγιοι, όχι οι περίφανοι νικητές. Νίκησαν μέσω της ήττας ("ηττονίκη", για να θυμηθώ και το Νικόλα τον Άσιμο).
Η εφαρμογή στην πράξη της άποψης της Εκκλησίας εναντίον του πολέμου φαίνεται στο αγιολόγιο:
Α) Ως μάρτυρες και άγιοι δεν τιμώνται εκείνοι που σκοτώθηκαν στον πόλεμο κατά των απίστων (το ζήτησε ο Νικηφόρος Φωκάς, αλλά ο τότε πατριάρχης και η σύνοδος το απέρριψαν επικαλούμενοι τον κανόνα 13 του Μ. Βασιλείου), αλλά εκείνοι που θανατώθηκαν σε ποικίλους διωγμούς χωρίς πόλεμο (κάποιοι, όπως η Αρβελέρ, κρίνοντας με κριτήρια κοινωνικά και πολιτικά αλλά όχι χριστιανικά, μέμφονται την Εκκλησία που δεν αγιοποιεί τον Κων/νο Παλαιολόγο).
Β) Οι στρατιωτικοί άγιοι κατά κανόνα είναι και μάρτυρες, έχουν δηλαδή ξεπλύνει το αίμα των εχθρών (κι ας το έχυσαν σε αμυντικούς πολέμους) με το δικό τους αίμα. Ακόμη και ο Νικηφόρος Φωκάς, που είναι άγιος, πέθανε από μαχαίρι – και δεν τιμάται γιατί απελευθέρωσε εδάφη από τη σκληρή αραβική κατοχή, αλλά για την ευσέβειά του. Κι όμως κι αυτός πέθανε από μαχαίρι, στη συζυγική του κλίνη (όχι στο «ένδοξο» πεδίο της μάχης)! Τυχαίο;
Γ) Εκτός των χιλιάδων μαρτύρων κατά τους διωγμούς, υπάρχουν κι άλλοι άγιοι που αρνήθηκαν να πολεμήσουν, κατανοώντας την περί πολέμου άποψη της πνευματικής τους κληρονομιάς. Ο άγιος Βονιφάτιος, φωτιστής των Γερμανών, το 754 μ.Χ., αρνήθηκε να αμυνθεί, όταν δέχτηκε επίθεση βαρβάρων στα δάση πέραν του Ρήνου, και σκέπασε απλά το κεφάλι του με το χειρόγραφο του ευαγγελίου.
Οι Ρώσοι άγιοι πρίγκηπες Μπόρις και Γκλεμπ, το 1015, όταν ο μεγαλύτερος αδερφός τους Σβιατοπόλκος τους κάλεσε στο παλάτι του, κατάλαβαν ότι ήθελε να τους δολοφονήσει, αλλά πήγαν, και μάλιστα σε διάστημα ενός μήνα ο ένας από τον άλλο, θεωρώντας αντίθετο προς τη χριστιανική τους πίστη το να βάλουν τους στρατιώτες τους να πολεμήσουν για χάρη τους.
Το 452 μ.Χ., όταν η Ρώμη πολιορκήθηκε από τον Αττίλα, ο πάπας άγιος Λέων ο Μέγας απέτρεψε την κατάληψη της πόλης βγαίνοντας να τον συναντήσει άοπλος, εν στολή, μαζί με τους ιερείς της Ρώμης. Τον άθλο αυτό επανέλαβε ο πάπας άγιος Γρηγόριος Β΄ (717-731 μ.Χ.), αποτρέποντας την κατάληψη της Ρώμης από το βασιλιά των Λομβαρδών Λιουπτράνδο.

Ένας χριστιανός βασιλιάς τι πρέπει να κάνει, όταν η χώρα και ο λαός του δέχονται επίθεση; Να έχει ήδη καταργήσει το στρατό (κι έτσι να προσελκύσει μάλιστα τις επιθέσεις των βαρβάρων) και να επιβάλει σε όλους ακούσιο μαρτύριο ή να έχει στρατό και να αμυνθεί; Το δίλημμα είναι μεγάλο και έχει άμεση σχέση με το Ρωμ. 13, 4, που αναφέραμε παραπάνω. Κάποιοι άγιοι βασιλείς προσπάθησαν να δώσουν μια λύση, όπως νόμιζαν εκείνοι. Άραγε «δεν είναι άγιοι», αν η λύση που έδωσαν ήταν εσφαλμένη ή άστοχη; Πάντως έκαναν ό,τι θεώρησαν πιο ταιριαστό στο χριστιανισμό, θυσιάζοντας μάλιστα και τη ζωή τους και υπερασπιζόμενοι το λαό τους:
Ο άγιος Σιγιβέρτος, βασιλιάς της Ανατ. Αγγλίας, το 637 μ.Χ., μετά από πιέσεις, αναγκάστηκε να οδηγήσει το στρατό του στη μάχη, ενώ είχε παραιτηθεί από το θρόνο και ήταν μοναχός. Κατέβηκε λοιπόν άοπλος, μόνο με ένα ραβδί, και φυσικά σκοτώθηκε. Δεν ξέρουμε αν είχε προσευχηθεί για τους στρατιώτες του π.χ. (ώστε να συγχωρηθούν για τους εχθρούς που θα σκότωναν) ή ακόμη κι αν προσήλθε άοπλος κάνοντας τον εαυτό του θυσία υπέρ των στρατιωτών του.
Ο άγιος Έντμουντ, επίσης βασιλιάς της Αγγλίας, το 869, μετά από απέλπιδα αντίσταση κατά των επιδρομέων Βίκινγκς, παρέδωσε το βασίλειό του και τον εαυτό του για να σταματήσει ο πόλεμος και θανατώθηκε με βέλη, όπως ο άγιος Σεβαστιανός, αρνούμενος να αποκηρύξει τη χριστιανική του πίστη. Τιμήθηκε αμέσως ως θαυματουργός άγιος, ενώ κάπου 10-20 χρόνια αργότερα και οι Βίκινγκς έκοψαν νομίσματα αφιερωμένα στη μνήμη του!
Στις 15.6.1389 ο άγιος Λάζαρος, βασιλιάς της Σερβίας, με 35.000 στρατιώτες, πολέμησε εναντίον 100.000 Τούρκων στο Κοσσυφοπέδιο, σε μια από τις σημαντικότερες μάχες της ευρωπαϊκής (τουλάχιστον) ιστορίας. Η βιογραφία του λέει ότι, πριν τη μάχη, άγγελος Κυρίου τον έθεσε προ της επιλογής της επίγειας ή της ουράνιας βασιλείας: μπορούσε να επιτεθεί αμέσως στους Τούρκους και να νικήσει ή να περιμένει την επόμενη μέρα, να γίνει λειτουργία και να κοινωνήσει ο στρατός, αλλά να ηττηθεί. Ο άγιος προτίμησε το δεύτερο, επιλέγοντας να στείλει τους στρατιώτες του στο Θεό εφοδιασμένους με τη θεία Μετάληψη. Ο ίδιος αιχμαλωτίστηκε και εκτελέστηκε, ενώ πριν αποκεφαλιστεί προσευχήθηκε για συγχώρεση των αμαρτιών του και σωτηρία του λαού του. Παρά τις τρομερές απώλειες των Τούρκων, η ηττημένη Σερβία έγινε υποτελής τους.
Ακόμα κι αν θεωρήσουμε μύθους αυτά τα θαυμαστά (αν και δεν έχουν διαφορές από τα βιβλικά θαύματα), το γεγονός ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι ορθόδοξοι άγιοι – το ότι τιμήθηκαν ως άγιοι αυτοί οι ΗΤΤΗΜΕΝΟΙ βασιλείς – σημαίνει πολλά για την άποψη της Εκκλησίας περί πολέμου.

Ο άγιος μάρτυρας Έντμουντ (Edmund), που θυσιάστηκε για το λαό του. Κρατάει ένα βέλος, γιατί θανατώθηκε με βέλη.

Η ιδέα ότι ο απελευθερωτικός πόλεμος είναι ιερός πόλεμος υπάρχει στο λαό και σε ιερείς (ιδιωτικά), αλλά δεν έχει κατοχυρωθεί κάτι τέτοιο σε (οικουμενική) σύνοδο, ούτε ξέρω να εκφράζουν τέτοια άποψη οι Πατέρες της Εκκλησίας. Παρόλα αυτά, βιβλικά δε μπορούμε να αποκλείσουμε κάτι τέτοιο, δεδομένου ότι γίνεται υπέρ του λαού και όχι για λόγους κυριαρχίας και υπάρχει πάντα το Ρωμ. 13, 4, σύμφωνα με το οποίο ο βασιλεύς «ουκ εική την μάχαιραν φορεί».
Φυσικά, αν ακολουθούσαμε κατά γράμμα την Αγία Γραφή θα θεωρούσαμε ότι υπάρχουν ιεροί πόλεμοι, που πρέπει να δίνονται με λύσσα, κατά το 4ο κεφάλαιο του Ιωήλ π.χ. Το ότι εκεί μιλάει για τον έσχατο πόλεμο, δεν αλλάζει το ότι υπάρχουν κι άλλοι πόλεμοι «υπέρ του λαού του Θεού» όταν επιτίθενται οι αλλόθρησκοι Τούρκοι π.χ. ή οι αιρετικοί Λατίνοι κ.λ.π. Κι όμως εκκλησιαστικά δε λέγεται τίποτε.
Η δοξολογία κατά τις εθνικές εορτές επίσης δοξάζει το Θεό για την παροχή της ελευθερίας (ως δικό Του δώρο, όχι των όπλων μας), αλλά δε μιλάει για νίκη επί των εχθρών ή πολύ περισσότερο για εξόντωση των εχθρών. Το παράξενο: ενώ υμνούμε συνεχώς στην Εκκλησία την εξόντωση του Φαραώ στην Ερυθρά Θάλασσα, ως έργο του Θεού φυσικά, δεν υμνούμε καθόλου την εξόντωση των βαρβάρων που επιτέθηκαν στο Βυζάντιο ή εκείνων που μας υποδούλωσαν, μας ταλαιπώρησαν, μας θανάτωσαν, έκαψαν τους ναούς μας, πίεσαν για αλλαγή θρησκείας κ.τ.λ. Μόνο ευχαριστούμε το Θεό ή την Παναγία (Τη υπερμάχω στρατηγώ… κ.τ.λ.) για την απώθηση εισβολέων. Να μην ευχαριστήσουμε; Ο Δαβίδ άραγε δεν θα ευχαριστούσε όταν νικούσε τους Φιλισταίους;

Η Εκκλησία, από άλλους, κατηγορείται για αποχή από τους εθνικούς αγώνες! Ο άγιος Αθανάσιος Πάριος και ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός δίδασκαν ότι ο αλλόθρησκος κατακτητής Τούρκος, χωρίς να το θέλει, είναι φύλακας της ορθόδοξης πίστης ενάντια στο Φράγκο που καραδοκεί και δεν ξεσήκωναν το λαό σε ένοπλη επανάσταση, παρά μόνο σε πνευματική αφύπνιση (παιδεία και ορθοδοξία). Άραγε ήταν προδότες (όπως τους κατηγορούν άθεοι και νεοπαγανιστές;) ή αληθινοί χριστιανοί;

Παρασκευή 29 Απριλίου 2011

Επιστροφή στην Ορθοδοξία από διάφορους δρόμους



Επιστροφή στην Ορθόδοξη Εκκλησία 54 ατόμων (είχαν μπλέξει με παγανισμό, σχισματικές, αιρετικές και παραθρησκευτικές ομάδες) στη Ρωσία, βαπτίσεις 550 μαθητών στη Σερβία,12 νέων στη Μητρόπολη Αργυροκάστρου, 13 αλλοδαπών στη Μητρόπολη Φθιώτιδας (255 τα τελευταία χρόνια), ολοκλήρωση κατήχησης 12 αλλοδαπών στη Μητρόπολη Δημητριάδος.


Την τελετή αποδοχής στην Ορθόδοξη Εκκλησία των προσωρινά αποσχισθέντων ή εκπεσόντων στις αιρέσεις πραγματοποίησε στις 16 Απριλίου 2011 ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, στον Ιερό Ναό της Παναγίας Πάντων θλιβομένων η χαρά της Μόσχας.


54 άτομα εξέφρασαν την επιθυμία να επανενταχθούν στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας αφού πρώτα αρνήθηκαν την ειδωλολατρία, τις αιρετικές πλάνες και τη σχισματική ψευδή πίστη και ορκίσθηκαν στο Ευαγγέλιο να είναι αφοσιωμένοι στην Εκκλησία. Στη συνέχεια ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας τοποθέτησε στο κεφάλι του καθενός το ωμοφόριό του. Αμέσως μετά ο Ιεράρχης απεύθυνε λόγο νουθεσίας στους παριστάμενους:

«Σήμερα με την Πρόνοια του Θεού και το έλεός του έχετε επανενταχθεί στους κόλπους της Αγίας Εκκλησίας και από ΄δω και πέρα θα είσθε μέλη του Σώματος του Χριστού της Εκκλησίας, ιδρυμένης από τον Κύριο, της οποίας πύλαι Άδου ου κατεσχίσουσιν αυτής (Ματθ. 16.18), όπως είπε ο Σωτήρας.

Από τη δική σας πείρα γνωρίζετε τι πάει να πει πλάνη και απάτη. Η διαφορά μεταξύ της πλάνης και της αλήθειας είναι η ίδια όπως μεταξύ του διαβόλου και του Θεού, του σκότους και του φωτός. Σήμερα γύρω μας πολλοί είναι ψευδοδιδάσκαλοι, ψευδοπροφήτες, οι οποίες περνάνε τις διδασκαλίες τους για αληθινές, αποπλανούν τους ανθρώπους, τους χωρίζουν από τη Βασιλεία των Ουρανών και καταστρέφουν τη σωτηρία της ψυχής.

Ο σκοπός της υπάρξεως της Εκκλησίας επί της γης είναι να οδηγήσει τους ανθρώπους στη σωτηρία. Και σήμερα αφού ξαναβρήκατε το δρόμο αυτό καλείσθε να γίνεται κήρυκες της αλήθειας και Απόστολοι του Χριστού για τους γύρω σας. Ο καθένας από σας πολύ πιθανόν ότι γνωρίζει άλλους, οι οποίοι δεν έχουν πετάξει ακόμα από πάνω τους τα δίκτυα της απάτης και πλάνης. Με βάση τη δική σας πείρα μπορείτε να τους ενημερώσετε για τη βλάβη της πλάνης και το σωτήριο της αλήθειας της χριστιανικής πίστεως.

Από ΄δώ και πέρα θα είσθε μέλη της Εκκλησίας. Φροντίστε για τη διαρκή προκοπή στην επίγνωση της αλήθειας: να διαβάζετε την Αγία Γραφή, τα έργα των Αγίων Πατέρων, να συμμετέχετε στα μυστήρια της Εκκλησίας, να προσέρχεσθε τακτική στην εξομολόγηση και την κοινωνία των Αγίων του Χριστού Μυστηρίων. Είθε η Ορθόδοξη Εκκλησία να γίνει σπίτι σας και τίποτε μέσα της να μην είναι ξένο, είθε ο Ναός να γίνει δικός σας τόπος για να γνωρίσετε και να αγαπήσετε τις ακολουθίες.

Εάν ποτέ σας έλθουν σκέψεις, που έχουν να κάνουν με τον παλαιότερο τρόπο ζωής, να τις διώχνετε ως διαβολικό φάντασμα. Να θυμάστε ότι ο άνθρωπος, που πάτησε το δρόμο της σωτηρίας, δεν πρέπει να γυρίσει πίσω στις παλιές του αμαρτίες, πλάνες και αμαρτωλές σκέψεις. Άπαξ και δια παντός αρνούμενοι τις ψευδοδιδασκαλίες και πλάνες, να μείνετε ακλόνητοι και σταθεροί στην αλήθεια και με τη σταθερότητά σας και ισχυρή πίστη να βοηθάτε τους άλλους να έρχονται στη σωτηρία και στη Βασιλεία των Ουρανών. Αμήν».

Το έργο με εκπεσόντες από την Ορθοδοξία γίνεται από το Κέντρο αποκατάστασης θυμάτων των μη παραδοσιακών θρησκειών Α. Χομιακώφ παρά τον Ιερό Ναό της Παναγίας Πάντων θλιβομένων η χαρά στη Μόσχα. Κατά το παρόν το έργο του Κέντρου διευθύνει ο εφημέριος του Ναού ιερέας Ευγένιος Τρεμάσκιν. Όσοι από αιρετικούς και σχισματικούς επιθυμήσουν την επανένταξη στους κόλπους της Εκκλησίας παρακολουθούν κατηχητικές ομιλίες διάρκειας μερικών μηνών.

Η τελετή αποδοχής συνήθως πραγματοποιείται δυο φορές το χρόνο. Την προηγούμενη φορά έγινε από το Μητροπολίτη Ιλαρίωνα στις 21 Νοεμβρίου 2010. (πηγή mospat.ru)

( http://www.ierovima.gr/pages/article.aspx?id=381 )

Gjirokastër, pagëzime para Pashkës


Edhe këtë vit me Hirin e Zotit, ashtu siç është bërë tashmë traditë, përpara të kremtes së Pashkës, u kryen pagëzimet e të pa pagëzuarve në radhët e nxënësve të Liceut Kishtar “Kryqi i Nderuar” në Gjirokastër dhe të nxënëseve të konviktit kishtar Bularat.Këto pagëzime u kryen në dt. 13 prill për vajzat dhe në dt.14 prill për djemtë. U veshën me Krishtin 5 vajza dhe 7 djem pas një katekizmi të gjatë që kishin bërë. Në këto pagëzime merrte pjesë edhe vetë Mitropoliti i Gjirokastrës imzot Dhimitri. Në përfundim të Misterit të Shenjtë, Mitropoliti i Gjirokastrës iu uroi të porsapagëzuarve të kenë një rrugë të ndiçuar në jetën e tyre dhe një Parajsë të mbarë, duke e dëshmuar besimin e tyre të krishterë kudo që të jenë.

Emiliano Lito

(http://orthodoxalbania.org/new/index.php?option=com_content&view=article&id=12509%3Agjirokaster-pagezime-para-pashkes&catid=3%3Anewsflash&Itemid=89&lang=el)

255 αλλοδαποί έχουν βαπτιστεί τα τελευταία χρόνια Ορθόδοξοι Χριστιανοί στην Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδος [το γεγονός αναφέρεται και εδώ].

Την Δευτέρα 11 Απριλίου 2011 και σύμφωνα με τήν αρχαία τάξη και παράδοση της Εκκλησίας μας, λίγες ημέρες προ του Πάσχα, τελέστηκε σε πρωτοχριστιανικό κλίμα το ιερό μυστήριο του Βαπτίσματος, για τους 13 αποφοίτους του 15ου τμήματος της Σχολής Κατηχήσεως Ενηλίκων Αλλοδαπών της Ιεράς Μητροπόλεώς μας ["Νεκρός": Δόξα τω Θεώ που κάποιες Μητροπόλεις έχουν τέτοιο θεσμό!! Ο Χριστός να ευλογεί την προσπάθεια!].

Οι Κατηχούμενοι, καταγόμενοι από διάφορες χώρες της υφηλίου, όπως η Νιγηρία, η Βουλγαρία, η Ταϊλάνδη και η Αλβανία, είχαν παρακολουθήσει με επιμέλεια και προσοχή, για δύο μήνες περίπου τα μαθήματα της Σχολής. Η Βάπτιση τελέσθηκε από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ.κ. Νικόλαο στο Βαπτιστήριο Ενηλίκων της Ιεράς Μητροπόλεως, που ευρίσκεται στο Πνευματικό Κέντρο του Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής Νέας Άμπλιανης Λαμίας, δίπλα στο παρεκκλήσιο του Αγίου Γρηγορίου, Επισκόπου Υπάτης.


Στο τέλος, ο Σεβασμιώτατος απευθύνθηκε με πατρικά λόγια στους νεοφωτίστους και τους έδωσε πνευματικές συμβουλές για την νέα τους χριστιανική ζωή, που προέκυψε από την πηγή της ζωής, την κολυμβήθρα της Εκκλησίας μας. Τα πρόσωπα των νεοφωτίστων έλαμπαν κάνοντας το σημείο του Σταυρού, και έδειχναν σε κάθε ευκαιρία την χαρά τους και την ευγνωμοσύνη τους στον Θεό, που βαπτίστηκαν Χριστιανοί. Παρόντες στο Ιερό Μυστήριο, ήταν πολλοί συγγενείς και φίλοι των νεοφύτων χριστιανών. Αξίζει να σημειωθεί, ότι μέχρι σήμερα έχουν βαπτισθεί 255 αδελφοί μας αλλοδαποί.

(http://www.ierovima.gr/pages/article.aspx?id=355)

Άλλοι 12 αλλοδαποί κατηχήθηκαν στην Μητρόπολη Δημητριάδος και ετοιμάζονται για το Άγιο Βάπτισμα.

Τις προβλεπόμενες βεβαιώσεις επέδωσε ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος (15/12) σε δώδεκα αλλοδαπούς συμπολίτες μας, οι οποίοι αποφοίτησαν από την Σχολή Κατηχήσεως της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και αναμένεται να γίνουν μέλη της Ορθοδόξου Εκκλησίας, διά του Μυστηρίου του Βαπτίσματος, στο επόμενο διάστημα. Οι νέοι κατηχηθέντες, που κατάγονται από την Νιγηρία, την Βουλγαρία και την Αλβανία, παρακολούθησαν τα κατηχητικά μαθήματα της περιόδου Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2010, υπό την καθοδήγηση του υπευθύνου της Σχολής Αρχιμ. Παμφίλου Κοιλιά και των συνεργατών του. Ο Σεβασμιώτατος ευχήθηκε στους νέους Ορθοδόξους η είσοδός τους στην Ορθόδοξη Εκκλησία να είναι ουσιαστική και η ζωή τους, πλέον, να είναι προσαρμοσμένη στο θέλημα του Θεού.

(http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=4191)

550 μαθητές βαπτίστηκαν στο προαύλιο του Αγίου Μάρκου στο Βελιγράδι

Δευτέρα, 18 Απρίλιος 2011

Συντάχθηκε απο τον/την Romfea.gr 13:41

Μπροστά από την Εκκλησία του Αγίου Μάρκου στο Βελιγράδι χθες, Κυριακή 17 Απριλίου (Βαΐων), βαπτίστηκαν 550 μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.


Να σημειωθεί, ότι πρόκειται για την μεγαλύτερη ομαδική βάπτιση, πού έχει γίνει ποτέ στο Βελιγράδι.

Η βάπτιση διοργανώνεται από την Επιτροπή Θρησκευτικών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Βελιγραδίου και Καρλοβικίου, με επικεφαλής τον Επίσκοπο Χβόσνου Αθανάσιο, Πρόεδρο της Επιτροπής.

Την ακολουθία τέλεσε ο Επίσκοπος Αθανάσιος, συμπαραστατούμενος από κληρικούς του Πατριαρχείου Σερβίας.

Ο κ. Αθανάσιος μιλώντας στους μαθητές από την είσοδο του Αγίου Μάρκου, από εκεί που αρχίζει και ο φετινός Μαραθώνιος, ότι «η πράξη σας είναι η εκκίνηση, ενός πνευματικού μαραθωνίου – ενός μαραθωνίου της εν Χριστώ ζωής».

(http://www.romfea.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=7879:550———&catid=25:2009-12-18-08-37-46)

Σχόλιο του blog της Ορθόδοξης Ιεραποστολής: Χαιρόμαστε που σε κάποιες Ορθόδοξες Εκκλησίες, Μητροπόλεις και ενορίες λειτουργούν τμήματα κατήχησης Ενηλίκων και αλλοδαπών, τμήματα επανένταξης στην Ορθόδοξη Εκκλησία ανθρώπων που είχαν παρασυρθεί σε αιρέσεις,σέκτες, παραθρησκείες. Αυτό είναι ένα φαινόμενο που πρέπει να γενικευτεί, σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες του κόσμου.

Πρέπει σε όλες τις Μητροπόλεις και τις μεγάλες Ορθόδοξες ενορίες να λειτουργούν τμήματα Ορθόδοξης κατήχησης, αντιαιρετικής ενημέρωσης, μελέτης Αγίας Γραφής, να τελούνται Θείες Λειτουργίες (β’ Θεία Λειτουργία) στα αγγλικά ή σε άλλες γλώσσες, όπου υπάρχουν τουρίστες ή μετανάστες. Και το κυριότερο, να μπορέσουμε από τους ανθρώπους που προσέρχονται στην Ορθόδοξη πίστη να ετοιμάσουμε νέους ιεραποστόλους (ιερείς ή λαϊκούς) για τις χώρες καταγωγής τους.

Δύο ενστάσεις, με αγάπη διατυπωμένες και απορία, είναι, πρώτον, ότι η βάπτιση των Σέρβων μαθητών φαίνεται να μην γίνεται με τριπλή κατάδυση στο νερό. Καλό θα ήταν οι Ορθόδοξες Εκκλησίες να εφαρμόζουν τον καθιερωμένο τρόπο βαπτίσματος.
Επιπλέον, δεύτερον, καθιερωμένος τρόπος επιστροφής των ανθρώπων που επιστρέφουν από αιρέσεις ή σχίσματα (εάν έχουν βαπτισθεί στην Ορθόδοξη Εκκλησία νωρίτερα) είναι το Χρίσμα και όχι ο όρκος στο Ευαγγέλιο. Καλό θα ήταν να το δουν οι υπεύθυνοι των Ορθοδόξων Εκκλησιών, στη Ρωσία και τη Σερβία. Καλή Ανάσταση. Να προσευχόμαστε όλοι, όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα, και όλη μας τη ζωή, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, να οδηγήσει όλους τους ετεροδόξους στην Ορθόδοξη Εκκλησία Του, καθώς και όλους τους αλλοθρήσκους, άθεους, αγνωστικιστές, όλο το κόσμο.

The Faith Factor In Science




Σχετικό post στα ελληνικά
Hugh Pickens writes:

"Pastabagel writes that the actual scientific answers to the questions of the origins of the universe, the evolution of man, and the fundamental nature of the cosmos involve things like wave equations and quantum electrodynamics and molecular biology that very few non-scientists can ever hope to understand and that if we are honest with ourselves, we must admit that we accept the incredibly complex scientific phenomena in physics, astronomy, and biology through the process of belief, not through reason. When Richard Fenyman wrote “I think I can safely say that nobody understands quantum mechanics,” he was including himself which is disconcerting given how many books he wrote on that very subject. The fact is that it takes years of dedicated study before scientific truth in its truest, mathematical and symbolic forms can be understood. The rest of us rely on experts to explain it, someone who has seen and understood the truth and can dumb it down for us in a language we can understand. And therein lies the big problem for science and scientists. For most people, science is really a matter of trusting the expert who tells it to us and believing what they tell us. Trust and belief. Faith. Not understanding. How can we understand science, if we can’t understand the language of science? 'We don’t learn science by doing science, we learn science by reading and memorizing. The same way we learn history. Do you really know what an atom is, or that a Higgs boson is a rather important thing, or did you simply accept they were what someone told you they were?'"

Ένα υπέροχο τραγούδι (ХРИСТОС ВОСКРЕСЕ)


Στη γλώσσα των Σλάβων αδελφών μας:

ХРИСТОС ВОСКРЕСЕ - ВОИСТИНУ ВОСКРЕСЕ!
(Χριστός βοσκρέσε - Βοΐστινο βοσκρέσε):
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ - ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!

Ένα ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ videoclip, εντελώς αναστάσιμο + ανοιξιάτικο, από την ομόδοξη Σερβία και το blog της Σαλογραίας. Συνοδεύεται από δύο πολύ σημαντικά άρθρα (του Φ. Κόντογλου και του Αλέξ. Καλόμοιρου), που αξίζει να διαβάσετε.
Απολαύστε το.


Πρόκειται, όπως καταλαβαίνω, για ένα μελοποιημένο ποίημα του αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, και ιδού οι στίχοι, πρώτα σερβικά & μετά σε αγγλική μετάφραση (από εδώ):

Easter song performed by musical orchestra ''Stupovi'' and various Serbian singers and celebrities, dedicated to the resurrection of Christ, made as a part of an action of raising funds for reconstruction of medieval Serbian orthodox monastery ''Pillars of Saint George''

Ljudi likujte, narodi čujte:
Hristos voskrse, radost donese!
Zvezde igrajte, gore pevajte,
Hristos voskrese, radost donese!
Šume šumite, vetri brujite,
Hristos voskrse, radost donese!
Mora gudite, zveri ričite,
Hristos voskrse, radost donese!
Pčele se rojte, a ptice pojte
Hristos voskrse, radost donese!

Anđeli stojte, pesmu utrojte,
Hristos voskrse, radost donese!
Nebo se snizi, zemlju uzvisi,
Hristos voskrse, radost donese!
Zvona zvonite, svima javite,
Hristos voskrse, radost donese!
Slava ti Bože, sve ti se može,
Hristos voskrse, radost donese!
Anđeli stojte, pesmu utrojte,
Hristos voskrse, radost donese!
Nebo se snizi, zemlju uzvisi,
Hristos voskrse, radost donese!
Zvona zvonite, svima javite,
Hristos voskrse, radost donese!
Slava ti Bože, sve ti se može,
Hristos voskrse, radost donese!

Sv. Vladika Nikolaj

People rejoice, all nations listen:
Christ God is risen! Let us rejoice!
Dance all ye stars and sing all ye mountains:
Christ God is risen! Let us rejoice!

Whisper ye woods and blow all ye winds:
Christ God is risen! Let us rejoice!
O seas proclaim and roar all ye beasts:
Christ God is risen! Let us rejoice!

Buzz all ye bees and sing all ye birds:
Christ God is risen! Let us rejoice!
O little lambs rejoice and be merry:
Christ God is risen! Let us rejoice!

Nightengales joyous, lending your song:
Christ God is risen! Let us rejoice!
Ring, O ye bells, let everyone hear:
Christ God is risen! Let us rejoice!

All angels join us, singing this song:
Christ God is risen! Let us rejoice!
Come down ye heavens, draw near the earth:
Christ God is risen! Let us rejoice!

Glory to Thee, God Almighty!
Christ God is risen! Let us rejoice!
Glory to Thee, God Almighty!
Christ God is risen! Let us rejoice!

Πέμπτη 28 Απριλίου 2011

Αλήθειες και μύθοι για τον Ιησού Χριστό

Διερχόμενος μπλογκοναύτης άφησε κάποια links ως σχόλιο σε αθεϊστικό post, που μυθολογούσε για τον Ιησού Χριστό αυτά που βρίσκεις στο Internet με 2 δεκάρες την οκά.
Τα παίρνω & τα κάνω ανάρτηση, γιατί αντιστοιχούν σ' ένα πλούσιο -σχεδόν πλήρες- αφιέρωμα στο θέμα της ιστορικότητας του Ιησού και της αξιοπιστίας των ευαγγελίων. Τα links παραπέμπουν σε άρθρα δημοσιευμένα ή αναδημοσιευμένα στην ΟΟΔΕ. Πού και πού πρόσθεσα κάτι, ενώ για κάποια που έχουμε και στο blog μας, τα αντικατέστησα με τα δικά μας (sorry κιόλας)...

Νωπογραφία από κατακόμβη της Ρώμης, γύρω στο 250 μ.Χ. (φωτο από εδώ)
Παραθέτει ο συνάδελφος:
Ιησούς Χριστός και Μυθικά Αρχέτυπα (δήθεν σταυρωμένοι & αναστημένοι θεοί + ήρωες των θρησκειών κ.ά.)
Απαντήσεις στα παραμύθια της Λιλής Ζωγράφου (& συμπληρωματικά για τον αντι-καπιταλιστικό και αντι-εξουσιαστικό χαρακτήρα του χριστιανισμού, εδώ, εδώ & εδώ)

Καλή ανάγνωση!

Εσσαίοι και Χριστιανισμός



Το σενάριο για τις υποτιθέμενες εσσαϊκές ρίζες του χριστιανισμού, που έχει εξαπολυθεί (μεταξύ πολλών άλλων σεναρίων) εδώ και κάμποσα χρόνια, βασίζεται:
στις μεσσιανικές προσδοκίες και τον ερημιτισμό, την κοινοκτημοσύνη και κάποια τελετουργικά των Εσσαίων (βάπτισμα, μύηση κ.λ.π.),
στις φραστικές ομοιότητες που διέκριναν κάποιοι ανάμεσα στα κείμενα που ανακαλύφθηκαν στην έρημο του Κουμράν της Παλαιστίνης (τα περίφημα χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας), τον Παύλο και τα ευαγγέλια, ιδίως του Ιωάννη.
Η ανακάλυψη μάλιστα των χειρογράφων χαιρετήθηκε με θριαμβολογίες από εκείνους που θεώρησαν ότι επιτέλους αποκαλύπτεται η… συνομωσία αιώνων που γέννησε το χριστιανισμό, το «μεγάλο ψέμα», τη «συμφορά της ανθρωπότητας»!…
Οι Εσσαίοι ήταν η κοινότητα των ανθρώπων της ερήμου που συγκρούστηκαν με το ιουδαϊκό ιερατείο το 2ο αιώνα π.Χ., όταν επιτράπηκε στους Σελευκίδες να λατρεύουν το Δία στο Ναό των Ιεροσολύμων. Έτσι συγκροτήθηκε μια κλειστή θρησκευτική κοινωνία που ζούσε στο Κουμράν, σε κάποια χωριά της Παλαιστίνης και στην Αίγυπτο, με άξονα την ιουδαϊκή θρησκευτικότητα, περιμένοντας τους Μεσσίες της. Στους Εσσαίους αναφέρονται ακροθιγώς ο ελληνιστής Ιουδαίος φιλόσοφος της Αλεξάνδρειας Φίλων και ο αρχαίος Ιουδαίος ιστορικός Φλάβιος Ιώσηπος, αλλά κυρίως τα χειρόγραφα μάς αποκαλύπτουν τη ζωή και τον τρόπο σκέψης τους.
Υπάρχει και μια υποτιθέμενη επιστολή Εσσαίων προς Εσσαίους, κάποτε της μόδας, όπου «αποκαλύπτονται» (βρέχει… αποκαλύψεις και δεν έχουμε ομπρέλα) οι απάτες με τις οποίες μεθόδευσαν τον ψεύτικο θάνατο και την ανάσταση του «Εσσαίου Ιησού», αλλά δεν αξίζει ν’ αναφερθούμε σ’ αυτήν. Δεν είναι παρά ένα ευφάνταστο και εμφανώς μεταγενέστερο κατασκεύασμα που μιλάει για πρόκληση σεισμών κ.λ.π. με special effects και διάφορες απιθανότητες: Το σκότος της σταύρωσης προκλήθηκε από τον καπνό μιας τεράστιας φωτιάς που είχαν ανάψει, και δεν ξέρω γιατί δε μύριζε. Ο σεισμός έγινε πάλι με διάφορες τεχνικές και η κουρτίνα του Ναού σκίστηκε από σύμπτωση. Ο Ιησούς δεν πέθανε αλλά λιποθύμησε, οι μαθητές του έκλεψαν το σώμα τρομάζοντας τους φρουρούς με ήχους κ.τ.λ., μετά τον συνέφεραν με απόκρυφες ιατρικές γνώσεις, που τις είχε κι εκείνος όταν θαυματουργούσε, και πάει λέγοντας. Γενικά, δεν έχει καν την ευφυΐα να επιλέξει την εύκολη λύση, να αρνηθεί απλώς την ιστορικότητα των ευαγγελικών διηγήσεων που επιχειρεί να ανασκευάσει. Δεν πρόκειται για ντοκουμέντο (ωστόσο, αναίρεσή του μπορεί να δει ο φιλοπερίεργος αναγνώστης στη μελέτη του π. Ιωάννη Κωστώφ Χριστός και Εσσαίοι).

Ομοιότητες και διαφορές Εσσαίων και χριστιανών

Σημ. "Νεκρού": για να τσεκάρεις τις παραπομπές στην Αγία Γραφή, μπες εδώ (Καινή Διαθήκη) & εδώ (Παλαιά Δ.).

Η εσσαϊκή θεολογία συναντιέται με τη χριστιανική σε θεμελιώδεις παραδοχές, όπως ο θάνατος και η ανάσταση του Μεσσία (Χριστού), η επιστροφή Του και η ανάσταση των δικαίων στο Τέλος των Ημερών, με τη συντριβή των φοβερών εχθρών, των τέκνων του σκότους. Η εσσαϊκή νοοτροπία ωστόσο (τυπικά ιουδαϊκή) ουδεμία σχέση έχει με τη χριστιανική. Οι Εσσαίοι ήταν απομονωμένοι και εσωστρεφείς, ενώ οι χριστιανοί ποτέ δεν απομονώθηκαν. Οι Εσσαίοι αδιαφορούσαν για τη λατρεία του Ναού των Ιεροσολύμων, περιοριζόμενοι στις δικές τους εσωτερικές τελετές, ενώ οι χριστιανοί, πριν την αποστολική σύνοδο, συμμετείχαν και στη λατρεία του Ναού (Πράξεις των αποστόλων, 2, 46). Οι χριστιανοί δεν πήγαν στην έρημο ούτε ίδρυσαν κοινόβια (μόνο πολύ αργότερα και όχι από ιουδαϊκές επιδράσεις), αλλά παρέμειναν στις πόλεις και ασχολήθηκαν με τα έργα της αγάπης, πράγμα αδιανόητο για τους Εσσαίους, που, ως γνήσιοι άνθρωποι της Παλαιάς Διαθήκης, κατανοούσαν την αγάπη μόνο σε σχέση προς τους δικούς τους. Αντίθετα, στα ευαγγέλια συχνά ο Ιησούς εμφανίζεται να απευθύνεται σε μη Ιουδαίους και να εγκρίνει την πίστη και τις πράξεις τους, όπως στις συνομιλίες του με τη Χαναναία, τον Εκατόνταρχο, τη Σαμαρείτισσα, το Σαμαρείτη από τους δέκα λεπρούς, αλλά και στην παραβολή του καλού Σαμαρείτη. Επίσης οι Εσσαίοι λάτρευαν τους αγγέλους και έκλιναν προς την αγαμία, όπως οι γνωστικοί, πράγμα που (άσχετα με το τι νομίζουν ορισμένοι) δεν ισχύει για τους χριστιανούς.
Ο χριστιανισμός εμπεριείχε τη δυναμική που του επέτρεψε να εξαπλωθεί στους εθνικούς, κάτι που βασίστηκε, προ του Παύλου, στο όραμα του Πέτρου στο σπίτι του Κορνήλιου (Πράξεις, κεφ. 10 και 11) και θεμελιώθηκε θεολογικά στην παραβολή του αμπελώνα και των κακών γεωργών, λόγια του Ίδιου του Ιησού, στο κατά Ματθαίον, 21, 33-46, και στα αντίστοιχα σημεία του Μάρκου και του Λουκά. Η επί του Όρους ομιλία εξάλλου (με τις αντιστοιχίες του μωσαϊκού νόμου με τις νέες «εντολές» του Ιησού) αποδεικνύει το κλείσιμο του ιουδαϊκού Νόμου, πράγμα επίσης αδιανόητο για τους Εσσαίους, που τηρούσαν αυστηρά το Σάββατο, έκαναν θυσίες (ενώ οι χριστιανοί ποτέ) και γενικά ήταν ακραίοι Ιουδαίοι, συντηρητικοί, εσωστρεφείς και απομονωμένοι στην έρημο (για να το θέσω θεολογικά, το ότι βρίσκονταν στην έρημο συλλήβδην ως κοινότητα σημαίνει ότι δεν είχαν φτάσει ακόμα στη Χαναάν τους).
Επίσης, οι Εσσαίοι διέθεταν απόκρυφη γνώση, μάλλον επηρεασμένοι από πρώιμους γνωστικούς, ενώ οι χριστιανοί όχι (το χριστιανικό κήρυγμα είναι ανοιχτό και απευθύνεται σε όλο τον κόσμο), και τέλος, το κυριότερο, οι Εσσαίοι ανέμεναν δυο Μεσσίες, ένα πολιτικό και ένα θρησκευτικό, πράγμα άκρως αντίθετο με το πνεύμα της βασιλείας του Θεού που διακήρυξε ο Ιησούς στις δημόσιες διδασκαλίες Του και μπροστά στον Πιλάτο.
Το ότι ο Ιησούς πήγε σαράντα μέρες στην έρημο μετά τη βάφτισή Του και ότι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής έδρασε στην έρημο δεν προδίδει σχέση με τους Εσσαίους, αλλά προέρχεται από την παράδοση της Παλαιάς Διαθήκης, στην οποία συμμετείχαν και οι δυο. Η έρημος, για τους Ιουδαίους, ήταν το ορμητήριο των προφητών, αλλά και ο τόπος όπου ο άνθρωπος, και ολόκληρος ο λαός, αντιμετωπίζει το διάβολο και τον εαυτό του και παλεύει μ’ αυτόν, όπου η συνείδηση (το ανθρώπινο τμήμα) νικά το υποσυνείδητο (τα ζωώδη κατάλοιπα) και ο άνθρωπος ωριμάζει και αποκρυσταλλώνεται ως άνθρωπος.
Γι’ αυτό και ο λαός Ισραήλ, κατά την Παλαιά Διαθήκη, έμεινε στην έρημο σαράντα χρόνια και έφτασε στην Παλαιστίνη μόνον όταν μπορούσε να διακρίνει την σημασία της φλογερής και τρομερής σχέσης του με το Θεό, ξεφεύγοντας από τη νοσταλγία «των κρεμμυδιών και των σκόρδων της δουλείας στην Αίγυπτο», για να χρησιμοποιήσω μια βιβλική έκφραση. Η σχέση αυτή, όπως παρουσιάζεται στην Παλαιά Διαθήκη, είναι δυσβάσταχτη για κοινούς ανθρώπους και προϋποθέτει πυρκαγιά του νου και της καρδιάς, η οποία (όπως ξέρουν και οι χριστιανοί ασκητές, αλλά και πολλοί άλλοι, ακόμη και άθεοι, που επίσης αναζήτησαν στην έρημο το Θεό ή τον εαυτό τους, για να κάνουν εύφορη την έρημο της ψυχής τους, όπως την ένιωθαν) ανάβει όταν συλλογίζεσαι καθ’ εαυτόν.

Παύλος, Ιωάννης και Εσσαίοι

Ο απόστολος Παύλος φαίνεται να γνωρίζει τη διδασκαλία των Εσσαίων, αλλά δεν είναι επηρεασμένος απ’ αυτήν και σαφώς δεν την αποδέχεται. Αντίθετα, φαίνεται να επιχειρεί να την αντιμετωπίσει στο τμήμα της προς Κολοσσαείς 2, 8-23, όπου αντιτίθεται στην ψευδή φιλοσοφία των στοιχείων του κόσμου και των λοιπών δοξασιών, πράγμα που παραπέμπει σε μιαν θρησκευτικότητα γνωστικού τύπου, υποθετικά επηρεασμένη (σύμφωνα με κάποιους μελετητές) από εσσαϊκές αντιλήψεις. Εκεί ο Παύλος θέτει την αντίθεση φωτός και σκότους (1, 13-14), πράγμα προσφιλές στα εσσαϊκά κείμενα, αλλά προερχόμενο απευθείας από την Παλαιά Διαθήκη. Η μυθολογούμενη σχέση του Παύλου με τους Εσσαίους πριν τη μεταστροφή του στο χριστιανισμό, καθώς και άλλων αποστόλων (ποιων;) ή σημαντικών χριστιανών όπως του πρωτομάρτυρα Στέφανου κ.τ.λ., δεν έχει στηρίγματα.
Το δεύτερο ζήτημα ωστόσο, οι ομοιότητες των εσσαϊκών κειμένων με το κατά Ιωάννην, χρειάζεται να διερευνηθεί πιο αναλυτικά, πράγμα που έχει ήδη γίνει από την ευρωπαϊκή, ιδίως, θεολογία και τη φιλολογική και ιστορική έρευνα της Καινής Διαθήκης, που την υπηρέτησαν στο παρελθόν ερευνητές όπως οι Torrey, Dalman, Detitsch, Fiebig, Cross, Welhausen, Bonsirven, M. Black, Dodd, Bultmann, Barett και πλήθος άλλων, ενώ, από ελληνικής πλευράς, συνέβαλαν στο θέμα οι Γ. Γαλίτης, Σ. Αγουρίδης, Μ. Σιώτης κ.ά.
Για να μιλήσω συνοπτικά, οι διαζεύξεις φως/σκότος, αλήθεια/πλάνη, υιοί του φωτός/υιοί του σκότους, εκ του Θεού/εκ του κόσμου και εκ του διαβόλου, σωτηρία/λύπη, Θεός/κόσμος κ.λ.π. είναι συνηθισμένοι τόσο στα εσσαϊκά κείμενα όσο και στα κείμενα του αποστόλου Ιωάννη, ιδίως το 4ο ευαγγέλιο και τις τρεις επιστολές (βλ. π.χ. Ιω. 1,9. 8, 23. 9, 39. 12, 25. 15, 18. 16, 8, 33. Α΄ Ιω. 2, 15 κ.λ.π.).
Η Αποκάλυψη βρίσκεται σε διαφορετικό πλαίσιο (προφητεία) και μελετάται με άλλες προϋποθέσεις. Κι εκεί ακόμη, το σημείο που θυμίζει εσσαϊκά κείμενα είναι ο πόλεμος των δυνάμεων του Θεού με τους συνασπισμένους βασιλιάδες του κόσμου στον Αρμαγεδδώνα. Ο πόλεμος αυτός όμως προέρχεται από την προφητική παράδοση της Παλαιάς Διαθήκης (βλ. τα πρώτα κεφάλαια του Ησαΐα) όπως και η τοποθέτησή του στον Αρμαγεδδώνα, δηλαδή στο όρος της Μαγεδδώ, τόπο συνδεδεμένο ποικιλότροπα με μάχες της ιουδαϊκής ιστορίας, τόσο νικηφόρες (Γεδεών και Μαδιανίτες, Δεββώρα και Χαναναίοι) όσο και τραγικές (αυτοκτονία του Σαούλ, ήττα του Ιωσία από το φαραώ Νεχώ κ.λ.π.).
Κατά τα κείμενα του Κουμράν, ο Θεός έχει διαιρέσει τον κόσμο σε δύο ομάδες άγρια αντιμαχόμενες, που η μια άγεται από το πνεύμα της πλάνης και η άλλη από το πνεύμα της αληθείας (Εγχειρίδιο Πειθαρχίας, 3, 18-25). Επικεφαλής της καλής παράταξης είναι ο άγγελος της αληθείας (3, 17), ενώ άρχοντας των υιών του σκότους ο Μαστέμα (3, 21-24). Ο πόλεμός τους θα διαρκέσει «μέχρι της περιόδου της τελευταίας» (4, 17). Το Βιβλίο του Πολέμου περιγράφει το θρίαμβο του πνεύματος της αληθείας κατά την τελευταία μάχη. Μέχρι τότε η «αγαθή μερίδα», τα μέλη της κοινότητας του Κουμράν, οι μάρτυρες της αληθείας (8, 6), οι υιοί του φωτός (1, 9), οι εκλεκτοί της ευδοκίας (8, 6), θα αγωνίζονται ενάντια στους εχθρούς τους, που ανήκουν στο σκοτεινό και μισητό Βελίαλ. Έτσι, ο άνθρωπος έχει να επιλέξει ανάμεσα στην οδό της αληθείας (4, 2-9) και την οδό της πλάνης (4, 9-11).
Ο Ιωάννης, από την άλλη, αν και αυτή η βαθιά διαρχία δεν του είναι προσφιλής, όμως, ιδίως στην Α΄ Επιστολή του, τονίζει την αντίθεση πιστών και απίστων μιλώντας για τα τέκνα του Θεού, τα οποία δεν αμαρτάνουν (Α΄ Ιω. 3, 9), και τα τέκνα του διαβόλου, τα οποία αμαρτάνουν (3, 8-10).
Η έκφραση πνεύμα της αληθείας υπάρχει σχεδόν σε κάθε σελίδα των κειμένων της Νεκρής Θάλασσας, και ο Ιωάννης χρησιμοποιεί χαρακτηριστικά την αντίθεση πνεύμα της αληθείας και πνεύμα της πλάνης: «Απ’ αυτό διακρίνουμε το πνεύμα της αληθείας και το πνεύμα της πλάνης» (βλ. Α΄ Ιω. 4, 1-6). Στο Κουμράν τα ζεύγη φως/σκότος και αλήθεια/πλάνη εναλλάσσονται. Και κατά τον Ιωάννη, ο Ιησούς είναι το φως του κόσμου και το πνεύμα Του είναι το πνεύμα της αληθείας, που εκπορεύεται από τον Πατέρα και καθοδηγεί τους ανθρώπους (Ιω. 14, 16-17. 15, 26. 16, 13). Ο όρος πνεύμα της πλάνης δεν υπάρχει στο κατά Ιωάννην, το αντίστοιχό του όμως είναι «ο σατανάς, ο πατέρας του ψεύδους» (8, 44).
Υπάρχει βέβαια μια θεμελιακή διαφορά: στο Κουμράν το πνεύμα της αληθείας δεν εμφανίζεται ως πρόσωπο. Όμως κι εκεί, ιδιαίτερα στους εσσαϊκούς Ύμνους, το πνεύμα της αληθείας καθαρίζει, καθαγιάζει, κοσμεί με αρετές, δίνει τη χαρά, τη γνώση του Θεού και των θείων θαυμάτων, οδηγεί τον αγγελικό κόσμο, αναγεννά και μεταμορφώνει, και στις έσχατες ημέρες θα πλημμυρίσει τους πιστούς. Όμως είναι απρόσωπο, δεν είναι προφητικό και μεσσιανικό χάρισμα προοριζόμενο για όλους τους πιστούς, δεν είναι κριτής του κόσμου, δε σχετίζεται με τη ζωή και την αγάπη. Στον Ιωάννη (βλ. π.χ. κεφ. 16, 5-15), το Πνεύμα της αληθείας είναι Πρόσωπο, που την παρέμβασή Του στα πράγματα τη χορηγεί ο Θεός Πατέρας διά του Χριστού.
Στο Κουμράν το να «ποιείς την αλήθεια» είναι μια βασική αρετή των μελών της ιεράς κοινότητας, ενώ στον Ιωάννη συνιστά την επιτέλεση των «έργων του Θεού» (Ιω. 3, 21. Α΄ Ιω. 1, 6. Γ΄ Ιω. 3). Η κυρίαρχη θέση της αλήθειας ως δύναμης του Θεού που καθαρίζει και καθαγιάζει τους εκλεκτούς Του εμφανίζεται τόσο στο εσσαϊκό Εγχειρίδιο της Πειθαρχίας (4, 20-22) όσο και στη λεγόμενη αρχιερατική προσευχή του Ιησού κατά το Μυστικό Δείπνο, στο κατά Ιωάννην, κεφ. 17, καθώς και αλλού, όπως στην περίφημη φράση «θα γνωρίσετε την αλήθεια και η αλήθεια θα σας ελευθερώσει», Ιω. 8, 32-36.
Από την άλλη, ο Ιησούς ως Λόγος του Θεού και Φως του κόσμου είναι κάτι ασύγκριτα ευρύτερο και ανώτερο από το πνεύμα του φωτός και τον άγγελο της αληθείας.
Όλες αυτές οι αναλογίες κάνουν πολύ πιθανόν ότι ο Ιωάννης στα κείμενά του ανοίγει διάλογο και με τους Εσσαίους, όπως κάνει εμφανώς με τους εκπροσώπους της ελληνιστικής αλεξανδρινής φιλοσοφίας της εποχής του (ο όρος Λόγος, τον οποίο εισάγει ως το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδας και τον ταυτίζει με τον Ιησού, σημαίνει για τους Έλληνες φιλοσόφους τη δύναμη που δημιούργησε και συντηρεί το σύμπαν και για το Φίλωνα τον Ιουδαίο το λόγο του Θεού, που δημιούργησε τον κόσμο κατά τη Γένεση), αλλά και με τους εκπροσώπους του ιουδαϊσμού, καθώς σχεδόν σε κάθε βήμα αντιπαραβάλλει την Καινή Διαθήκη (χωρίς να χρησιμοποιεί τον όρο) στην Παλαιά: όλα τα γεγονότα της Εξόδου, κατά τον Ιωάννη, προαναγγέλλουν την παρουσία και το έργο του Ιησού, όπως η φωτεινή νεφέλη (δόξα) πάνω στη σκηνή του μαρτυρίου (Ιω. 1, 14), η μετάδοση του Νόμου στο Μωυσή (1, 17), ο πασχάλιος αμνός (1, 13 και 19, 36), ο όφις στην έρημο (3, 14 και 12, 32), το μάννα (6, 31-33), το ύδωρ εκ πέτρας (7, 38), η φωτεινή στήλη (8, 12 και 12, 35). Η σωτηρία θεωρείται ως μια νέα Έξοδος από τη συμβολική δουλεία στην Αίγυπτο, δηλαδή την αμαρτία και το θάνατο. Η σταύρωση του νέου Αμνού, του Χριστού, είναι το νέο Πάσχα, το αληθινό. Ο Ιησούς, στα κεφ. 7 και 8, μιλάει για τον εαυτό Του ως φως του κόσμου και ύδωρ της ζωής κατά την κορύφωση της ιουδαϊκής εορτής της Σκηνοπηγίας, κατά την οποία κορυφωνόταν για τους Ιουδαίους η ανάμνηση της Εξόδου, της απελευθερωτικής καθοδήγησης του Θεού, της προσμονής του Μεσσίας (βέβαια ως απελευθερωτή από τους Ρωμαίους) και μάλιστα της φωτεινής στήλης και του ύδατος εκ πέτρας.
Είναι προφανές ότι ο πιθανός διάλογος του ευαγγελιστή Ιωάννη με τους Εσσαίους αποσκοπεί στην ανάδειξη του χριστιανικού μηνύματος ως αληθινού ερμηνευτικού κλειδιού των ιουδαϊκών παραδόσεων και προσδοκιών και της ανάστασης του Χριστού ως εκπλήρωσης των προφητειών για το Μεσσία. Καθόλου δεν προϋποθέτει (μάλλον, αναιρεί την υπόθεση) ότι αυτό το χριστιανικό μήνυμα προέρχεται από εσσαϊκό υπόβαθρο. Αντίστοιχα, ο διάλογος με την ελληνιστική φιλοσοφία δεν προϋποθέτει ανάλογη προέλευση της πρώτης χριστιανικής θεολογίας από το ελληνιστικό πεδίο σκέψης.

Ο «Διδάσκαλος της Δικαιοσύνης» των Εσσαίων

Η εσχατολογία των Εσσαίων όμως και η διδασκαλία τους για το Διδάσκαλο της Δικαιοσύνης, που είναι Μεσσίας (Χριστός), καταδιώχθηκε από το επίσημο ιερατείο, θανατώθηκε, αναστήθηκε (ή θα αναστηθεί στο Τέλος των Ημερών) και θα επανέλθει, να αναστήσει τους δίκαιους (την ίδια την εσσαϊκή κοινότητα) και να τους οδηγήσει στο θρίαμβο κατά των υιών του σκότους, παρουσιάζει τόσο προκλητικές ομοιότητες με τη χριστιανική χριστολογία και εσχατολογία, που μερικοί πιστεύουν με βεβαιότητα ότι πρόκειται για το αληθινό υπόβαθρο του χριστιανισμού.
Βέβαια, ο Χριστός για το χριστιανισμό είναι Θεός, ενώ ο Διδάσκαλος της Δικαιοσύνης όχι, αλλά αυτό παρακάμπτεται εύκολα αν δεχτούμε ότι η Εκκλησία αναγόρευσε το Χριστό σε Θεό μετά το θάνατό του. Στο κατά Ιωάννην όμως, π.χ. 13, 34, φαίνεται ότι ο Ίδιος ο Ιησούς είχε συνείδηση ότι είναι ίσος με το Θεό, δηλαδή Θεός, γιατί παραδίδει στους ανθρώπους εντολή, πράγμα που, κατά την ιουδαϊκή παράδοση, μόνον ο Θεός έχει το δικαίωμα να κάνει. Άλλωστε η ιδέα της Αγίας Τριάδας, που διακηρύσσεται ευθέως στα ευαγγέλια και σε άλλα βιβλία της Καινής Διαθήκης (π.χ. Ματθ. 28, 19, Β΄ Κορινθ. 13, 13 κ.λ.π.), θα ήταν ακατανόητη για τους Εσσαίους, που θα τη θεωρούσαν πολυθεϊσμό, βλάσφημη κατάργηση του πολύτιμου μονοθεϊσμού, όπως τη θεώρησαν οι γνωστικοί και οι μοναρχιανοί, καθώς και οι μοναρχιανικές χριστολογικές αιρέσεις του Άρειου και του Ευνόμιου.

Η εξήγηση των ομοιοτήτων: η Παλαιά Διαθήκη (το κοινό υπόβαθρο)

Το κοινό υπόβαθρο τόσο της εσσαϊκής όσο και της αρχικής χριστιανικής θεολογίας είναι ο ιουδαϊσμός και η προφητική παράδοση της Παλαιάς Διαθήκης. Εκεί πρέπει να αναζητηθούν οι αιτίες των ομοιοτήτων και όχι σε κάποια φανταστική εξάρτηση του χριστιανισμού από τους Εσσαίους. Ο ιουδαϊσμός για αιώνες περίμενε το Μεσσία, δηλαδή εκείνον που ο Θεός θα τον είχε χρίσει με το Πνεύμα Του, ώστε να καταστεί Χριστός (=χρισμένος) και σωτήρας του εκλεκτού λαού. «Χριστοί», δηλαδή χρισμένοι με ιερό λάδι, ήταν όλοι οι βασιλιάδες και οι ιερείς των Ιουδαίων, αλλά ο τελικός και κατ’ εξοχήν Χριστός, χρισμένος απευθείας με το Άγιο Πνεύμα, θα ήταν ο άγγελος της μεγάλης βουλής, ο παις του Θεού, ο δούλος του Γιαχβέ, που τον ερχομό και τα μαρτύριά του προανήγγειλαν οι προφήτες. Κάποια από τα εσσαϊκά κείμενα περιέχουν σχόλια στους ψαλμούς και τους προφήτες (π.χ. Αββακούμ), στους οποίες βασίζονται οι μεσσιανικές προσδοκίες, τόσο οι δικές τους όσο και οι χριστιανικές.
Η θανάτωση του παιδός του Θεού, μέσω της οποίας θα γιατρευτούν οι πληγές των ανθρώπων, αναφέρεται ρητά στον Ησαΐα (50, 6-7. 53, 4-7, κ.λ.π.), ενώ η τελική δικαίωση και η επικράτηση της ειρήνης του Θεού προαναγγέλλονται σε προφητείες όπως του Μιχαία 4, 3-4, για τα ξίφη που θα σφυρηλατηθούν σε άροτρα και τις λόγχες που θα μετατραπούν σε δρεπάνια κ.τ.λ. Η ανάσταση των νεκρών αναδύεται μεγαλοπρεπής από το όραμα του Ιεζεκιήλ, 37, 1-14, για την κοιλάδα με ανθρώπινα οστά, που με προσταγή του Θεού αποχτούν σώμα και ζωή και ξαναγίνονται άνθρωποι. Άλλωστε ήταν κοινή παραδοχή στον ιουδαϊσμό, εκτός από τους Σαδδουκαίους.
Οι ευαγγελιστές βέβαια ισχυρίζονται ότι στο πρόσωπο του Ιησού εκπληρώθηκαν κι άλλες προφητείες, με τις οποίες οι Εσσαίοι δε φαίνεται ν’ ασχολήθηκαν, όπως τα 30 αργύρια (Ζαχαρίας, 11, 12 –τυπική τιμή δούλου την εποχή του Χριστού), η είσοδος στα Ιεροσόλυμα καβάλα στο γαϊδούρι (Ζαχαρίας, 9, 9 –ανατροπή της υποτιθέμενης ένδοξης εισόδου ενός βασιλιά στην πρωτεύουσα του κράτους του, πράγμα ακατανόητο για την ιουδαϊκή σκέψη), η γέννηση του Μεσσία στη Βηθλεέμ (Μιχαίας, 5, 1-3) κ.λ.π.
Μια άλλη σπουδαία και πολυδιαφημισμένη αντιστοιχία είναι ότι οι Εσσαίοι αυτοχαρακτηρίζονταν υιοί της καινής διαθήκης. Ο χαρακτηρισμός λοιπόν του αίματος του Ιησού ως «αίματος της καινής διαθήκης» (στα συνοπτικά ευαγγέλια, στη διήγηση του Μυστικού Δείπνου) αποδίδεται σε εσσαϊκή επίδραση.
Δεν είναι έτσι. Η προέλευση της ιδέας της καινούργιας (καινής) διαθήκης, σε αντίθεση με την παλαιά, την απαρχαιωμένη, την πρώτη συμφωνία, που έγινε ανάμεσα στο Θεό και τον Ισραήλ, αρχικά μέσω του Αβραάμ και στη συνέχεια μέσω του Μωυσή, βρίσκεται στο βιβλίο του Ιερεμία, κεφ. 31: «Έρχονται μέρες, λέει ο Κύριος, που θα κάνω καινούργια διαθήκη (στο κείμενο των Εβδομήκοντα: διαθήκην καινήν) με το λαό του Ισραήλ και του Ιούδα» (τα δυο κομμάτια του αρχαίου εβραϊκού βασιλείου). «Δε θα έχει καμία σχέση με τη διαθήκη που είχα κάνει με τους προγόνους τους… Εκείνοι δεν τήρησαν τη διαθήκη μου κι εγώ τους παραμέλησα. Και να ποια θα είναι η καινούργια διαθήκη που θα κάνω με το λαό του Ισραήλ: θα βάλω το νόμο μου στη συνείδησή τους και θα τον γράψω στις καρδιές τους. Θα είμαι Θεός τους και εκείνοι θα είναι λαός μου… Όλοι θα με γνωρίζουν, από τον πιο άσημο ώς τον πιο σπουδαίο» κ.τ.λ.
Η καινούργια αυτή διαθήκη ουσιαστικά κλείνει την παλαιά, από την οποία διαφέρει στα πιο ουσιώδη σημεία της: κατά τον Ιερεμία, δε θα είναι γραμμένη στην πέτρα (το γρανίτη του Σινά, όπου γράφτηκαν οι Δέκα Εντολές), αλλά στη συνείδηση και στην καρδιά, γιατί θα απευθύνεται όχι σε ανθρώπους με πέτρινη καρδιά, αλλά ηθικά ώριμους – κατά τα ευαγγέλια, έχει μόνο μία εντολή, όχι απαγόρευση, αλλά προτροπή: αγαπάτε αλλήλους (η νέα εντολή που παραδίδει ο Ιησούς ως Θεός στο κατά Ιωάννην 15, 9-17 –ως Θεός ξεκάθαρα όχι μονοθεϊσμού αλλά Τριαδικής Θεότητας), και δεν επισφραγίζεται με θυσίες ζώων, με το αίμα των ζώων, αλλά με τη θυσία του Ίδιου του Θεού ως Ανθρώπου (πρωταρχικού, αρχετυπικού Ανθρώπου), με το Αίμα του Χριστού. Με τη θυσία αυτή καταργούνται οι αιματηρές θυσίες που τελούσαν όλοι οι λαοί, σε όλες τις θρησκείες (λόγω της απώλειας της πρωταρχικής σχέσης του ανθρώπου με το Θεό, που κατέληξε σε μια πανανθρώπινη παράνοια), και διδάσκεται η μοναδική θυσία, με την οποία αξίζει να λατρεύεται ο Θεός της αγάπης. Η αυτοθυσία, και μάλιστα για χάρη του άλλου, του συνανθρώπου μου.

Bιβλιογραφία

Βασιλείου Στεφανίδου, Εκκλησιαστική Ιστορία, Παπαδημητρίου, 1959 (ανατύπωση 1998).
Σάββα Αγουρίδου, Τα χειρόγραφα της Νεκράς Θαλάσσης και η Καινή Διαθήκη, Αθήναι 1959.
Του ίδιου, Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην, Γρηγόρης, Αθήναι 1971.
Μ. Σιώτη, Τα χειρόγραφα της Νεκράς Θαλάσσης, εν Αθήναις 1961.
π. Ιωάννη Κωστώφ Χριστός και Εσσαίοι, Αθήνα 1999.
Θεοδώρου Ι. Ρηγινιώτη, Τα απόκρυφα ευαγγέλια και ο σχηματισμός της Καινής Διαθήκης, Πύρρα, Αθήνα 2006.

The god Called “Earth”


With all the discussion of carbon footprints and the human impact on our planet, has environmentalism become the new paganism of the 21st Century? 




ΕΛΛΗΝΙΚΑ: Ο θεός που καλείται "Γη" - ακρωτηριασμοί & εκτρώσεις στο "όνομά της".


Had Toni Vernelli gone ahead with her pregnancy ten years ago, she would know at first hand what it is like to cradle her own baby, to have a pair of innocent eyes gazing up at her with unconditional love, to feel a little hand slipping into hers - and a voice calling her Mummy.
But the very thought makes her shudder with horror.
Because when Toni terminated her pregnancy, she did so in the firm belief she was helping to save the planet. At the age of 27 this young woman at the height of her reproductive years was sterilised to “protect the planet”. Incredibly, instead of mourning the loss of a family that never was, her boyfriend (now husband) presented her with a congratulations card. While some might think it strange to celebrate the reversal of nature and denial of motherhood, Toni relishes her decision with an almost religious zeal.
“Having children is selfish. It’s all about maintaining your genetic line at the expense of the planet,” says Toni, 35. “Every person who is born uses more food, more water, more land, more fossil fuels, more trees and produces more rubbish, more pollution, more greenhouse gases, and adds to the problem of over-population.”
While most parents view their children as the ultimate miracle of nature, Toni seems to see them as a sinister threat to the future.
“The only person who understood how I felt was my first husband, who didn’t want children either. We both passionately wanted to save the planet - not produce a new life which would only add to the problem.”
But when she was 25, disaster struck.
“I discovered that despite taking the Pill, I’d accidentally fallen pregnant by my boyfriend. I was horrified. I knew straight away there was no option of having the baby. I went to my doctor about having a termination, and asked if I could be sterilised at the same time. I didn’t like having a termination, but it would have been immoral to give birth to a child that I felt strongly would only be a burden to the world. I’ve never felt a twinge of guilt about what I did, and have honestly never wondered what might have been.”
“I’ve never doubted that I made the right decision. Ed and I married in September 2002, and have a much nicer lifestyle as a result of not having children. We love walking and hiking, and we often go away for weekends. Every year, we also take a nice holiday - we’ve just come back from South Africa. We feel we can have one long-haul flight a year, as we are vegan and childless, thereby greatly reducing our carbon footprint and combating over-population.”

"Mother Earth" (from here)

Meet Sarah and Mark
 
Most young girls dream of marriage and babies. But Sarah dreamed of helping the environment - and as she agonised over the perils of climate change, the loss of animal species and destruction of wilderness, she came to the extraordinary decision never to have a child.
“I realised then that a baby would pollute the planet - and that never having a child was the most environmentally friendly thing I could do.”
Mark adds: “Sarah and I live as green a life a possible. We don’t have a car, cycle everywhere instead, and we never fly. We recycle, use low-energy light bulbs and eat only organic, locally produced food. In short, we do everything we can to reduce our carbon footprint. But all this would be undone if we had a child. That’s why I had a vasectomy. It would be morally wrong for me to add to climate change and the destruction of Earth. Sarah and I don’t need children to feel complete. What makes us happy is knowing that we are doing our bit to save our precious planet.”
________________________________________________

It seems for many, the Earth has become the god of the new millennium, and if I judged the nature of the god by the devotional practices of some of its worshippers, I doubt that I would be inclined to convert to the religion of ecology.  These people may be fringe, but the fringe is getting longer and longer and the fabric is getting smaller and smaller. 
While these kinds of folks would reject religion and dogma, their devotion to the earth is indeed a religious devotion very similar to the ancient pagans:  Toni sacrifices her first born child but then eats vegan in order to not kill animals to “save” the Earth-god.  They mutilate their bodies so they won’t offend the earth by “adding to its problems”.  But in return for these sacrifices of human flesh and blood, the Earth-god rewards them with a “much nicer lifestyle”. And in the end if your meet your quota of abstinence from carbon and balance your greenhouse gasses books, you get to go on a nice vacation.  You get to travel in a vehicle that burns thousands of gallons of fossil fuel and God knows what the manufacturing process took out of the earth and put into the atmosphere.  Then you get to feast at a fancy hotel built and staffed by parasites and “problems” begotten by irreligious reproducers, that is taking up land formerly occupied by trees and is probably a huge gaudy pimple on the face of the Earth god. 

From here

Apparently even the eco-fundamentalists has a version of the prosperity gospel… we “serve the earth god”, name it and don’t claim it, and you get nice stuff and exotic vacations. It seems that all false religions share a common delusion about their gods. It is interesting that in our innate religiousness, human beings use much the same concepts, rituals, and language to define our relationship to whatever gods we are trying to appease. 
The fuzzy gods of the modern intellectual’s neo-pagan spirituality are really no different than the gods of superstitious primitives or even the Christian God that they sneer at condescendingly.  The pagans burned their virgins to keep the volcano from devouring the village, they are told the Christian God sacrificed His own son to appease his own wrath against the sinner, and this kind of religiosity is primitive, ignorant and offensive.  But the irony is that these modern enlightened intellectuals also embrace sacrificing their children for the sake of pleasing the god of trees and icebergs and to keep the earth from a murderous upheaval that will smite the village. For them, if you balance out your carbon sins then your footprint will be in the book of life.  The modern person is not like the primitive though. He does not draw pictures of his religion with burnt sticks on cave walls, they blog about in sophisticated tones, with book, chapter and verse from inerrant science.  They percieve themselves like all religious zealots do, as beacons of light from a spiritual and moral high ground, and as self sacrificing martyrs for the sake of the good of the incandescently unenlightened.
So, for the people like Toni and Ed the true bottom line is that the earth has become for them a pagan deity appeased by the blood of innocents, and they live in fear that if we add to its problems and don’t please it, it will kill us with weather changes and by withholding its natural resources from human beings.  The irony is they, like all other religions, including science, believe the earth itself yielded human beings somehow (unless they believe we were dropped onto it by space aliens).  The question is, how is it that humanity now regards itself as a pollution, a parasite, a cancerous growth, a disease to be cured, a wart to be burned off the pristine face of the earth from whence it came? The ground is considered more sacred than the human beings that were formed from it.  A clod of dirt and a seed is more holy than a human seedling that is being nourished in a human womb. But the eco-pagans are inconsistent:  they are self defined as worth less than the dirt, but in their human hubris they are now the dirt’s savior,  they are saving their own god by sacrificing their humanity on its altar. So, who is the true god and who is the true savior here?  

St. Paul of Obnora - a tree dweller (click here)

I’ve been alive long enough to remember being told the earth would end due to overpopulation, depletion of coal and oil, lack of enough land to farm to feed everyone in the United States much less the world, nuclear winter, an immanent ice age, global warming and now “climate change”.  These issues seem to matter more to the secular spiritual person more than it does to most Christians it seems, and to complicate matters the issues also seem to divide along political party lines.  The bloated consumer, whether it is a Christian or not, and the eco fundamentalist earth worshippers both hold the same error, they are flip sides of a same coin: They both stand in relation to creation as animals:  one mindlessly takes pleasure from the earth being driven by greedy passions, the other regards himself to be utterly indistinguishable from the earth in the end.  To both, the measure of a human being is not being material with a soul and spirit, but merely a carbon footprint and litres of greenhouse gasses emitted due to consumption. 
But, even if someone believes that human beings are no more important than a rock or a tree, there is still a common concept between the pagan and Christian of the need for the “salvation” of the material world.  And, if something needs saving, then it must have a state to which it ought to return before it fell from its original perfection.  So, the problem with the religion of ecology is it has no cohesive theology or cosmology of a perfect original state or stage of being, nor of a “fall”, nor of what a perfect earth would look like with or without human beings. Without these things defined it is meaningless to discuss whether the earth can or should either save us or kill us, or how or should we save the earth.  For both the Christian and the atheist, two concepts are clear:  Eden, or a pristine primal state of the earth did not save humanity in the beginning, and in some way or another only transformed human beings will save it in the end. This part we all have right, but what all that means
and how to accomplish it is the issue we have to wrestle with.

Holy New Martyr Peter of Krutitsa (1863-1937 - click here)

One of the problems for the eco-religion is that there is no overarching metaphysical or theological definition that encompasses ALL materiality, including earth, animals and humans. We are stuck viewing ecology through the lens of dialectic, a philosophy of opposition, which boils down to: either the earth or human beings, when in fact ecology properly understood is the science and ultimately the metaphysical vision of the inter relatedness of all things, it is indeed a both/and. Ultimately, the question for the Christian and the environmentalist is the same: what is the proper and balanced relationship of the human being to the earth? Both are really asking the same question, “What is the earth for and how can it be saved from the human race’s sins?”
It is here that Orthodox Christianity lifts the discussion out of the mire of pagan concepts. It raises both the earth and humanity to their proper dignity as the sacramental presence of their Creator.  It views creation as the sacred means of the expression of love, thanksgiving and communion between both humans and God. Environmental concerns should matter to the Christian because we are not materialists, but we are material beings in the image of a Spiritual God who became material and subdued and consumed creation along side us.  As sacramentalists, we cannot view the world as merely an endlessly self regenerating consumable that exists solely for the sake of our pleasures.  Such blessed gifts are to be regarded as sacred and handled as such because God is present in them.
Where the ecologist and the Orthodox Christian agree is that human beings, and even Christians, have ceased to subdue the earth carefully and to be wise stewards instead of selfish consumers of it.  We have lost the reverence of the earth as “our mother” to whom we will return as the Hypokoae of Matins in the 8th tone calls it.  We have failed to live up to our sacramental nature and are not sharers of creation in love, but we hoard it to ourselves for our own greedy pleasures. God as our creator does not need to be appeased by sacrifice, the human being is given a gift and we offer it back to our Creator and to each other in love, not fear of wrath and an apocalyptic doom.  The ecologist and Orthodox Christian agree that the human being is indeed taken from the dirt of the earth and thus shares in the nature of the earth itself.  But Christianity says he also is given the breath of God who created the very dirt from whence he came, and so he shares in the nature of the spiritual and is given dominion over the dirt, but not for gluttonous consumption but as a means of expressing love in the image of the one who created all things out of love.

One of the Elder Paisios' snakes

The reality is, the eco religion has not forged any new dogmas about the human being and the earth.  For all of the science and technology exoskeleton holding it up, it is as old as the hills dotted with drawings scratched on cave walls with burnt sticks.  The core is still the same as the one the prophets of Israel spoke to over 2600 years ago when they called Israel to reclaim the proper relationship of human beings to the earth and our creator: 
Habbakuk and Jeremiah say:
Woe to him who says to a piece of wood, ‘Awake!’ To a mute stone, ‘Arise!’
Who says to a tree, ‘You are my father,’ And to a stone, ‘You gave me birth.’?
They have turned their back to Me… (Jeremiah 2:27)
Turn back to the God of the dirt from whence you were formed.  And then in love, turn to the earth knowing who you truly are.  Love your Creator, and receive His creation in humble gratitude, offering it up to all as a gift of communion with the very cosmos.

Click here:
The Saints and the animals (and here)
A Letter from an Orthodox Christian to our Indian Brothers
Una carta de un cristiano ortodoxo a nuestros Hermanos Indianos
The Orthodox View of Salvation Video

St. Seraphim of Sarov